Quốc khánh 2/9 - Dấu ấn lịch sử vĩ đại nhất của Việt Nam

Đây là dịp để mọi người dân Việt Nam, kể cả kiều bào ở nước ngoài, cùng nhau hướng về Tổ quốc, tưởng nhớ những người anh hùng đã hy sinh vì nước, tưởng nhớ và biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới. Là dịp, để các thế hệ cùng nhìn lại chặng đường gian khổ, hào hùng của dân tộc, khơi dậy lòng yêu nước và cống hiến cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Dấu ấn lịch sử, không thể nào quên!

Sáng ngày 2/9/1945, hàng chục vạn người hàng ngũ chỉnh tề, cờ hoa khoe sắc, áo quần tươi màu cùng hướng về quảng trường Ba Đình, Hà Nội. Nhiều biểu ngữ nền đỏ chữ vàng, bằng các thứ tiếng Việt, Anh, Pháp, Nga, Hoa chăng ngang đường phố, thể hiện ý chí độc lập, tự do của người dân, như: “Nước Việt Nam của người Việt Nam”, “Độc lập hay là chết”, “Ủng hộ Chủ tịch Hồ Chí Minh”…

Đúng 14 giờ, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên trong Chính phủ lâm thời tiến ra lễ đài, bản nhạc Tiến quân ca hùng tráng vang lên, mọi ánh mắt đều hướng về lá cờ đỏ sao vàng đang từ từ kéo lên. Hàng chục vạn bàn tay nắm chặt giơ cao, biểu thị lòng quyết tâm và ý chí sắt đá, kính chào lá cờ vinh quang của Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh, giản dị trong bộ quần áo ka ki và đôi dép cao su, tiến ra trước máy phóng thanh.

Thay mặt Chính phủ lâm thời - Người đọc bản Tuyên ngôn Độc lập. Lời nói của Người, trang trọng, đầm ấm vang lên trên Quảng trường Ba Đình lịch sử. Người, trịnh trọng tuyên bố trước toàn thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam, quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.

Từng lời văn Người viết ra, đều thể hiện ý chí và tinh thần anh dũng, kiên cường của dân tộc ta. Lời văn dễ đọc, dễ nghe, dễ hiểu để ai cũng có thể hiểu được. Tuyên ngôn Độc lập, là văn kiện lịch sử có ý nghĩa vô cùng trọng đại đối với vận mệnh dân tộc, tiếp nối truyền thống anh hùng bất khuất của cha ông ta. Thời thế đã đổi thay, song chí khí hào hùng của Nhân dân ta trong thơ Lý Thường Kiệt “Nam quốc sơn hà Nam đế cư”, trong “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi vẫn thắm đượm trong từng lời, từng chữ của bản Tuyên ngôn.

Tuyên ngôn Độc lập là bản hùng ca, viết tiếp những trang sử huy hoàng của ngàn năm văn hiến, đánh dấu thắng lợi của một thế kỷ ngoan cường chống Thực dân và Phong kiến, mở ra một kỷ nguyên mới trên đất nước ta. Tuyên ngôn Độc lập, chẳng những đã khai sinh một Nhà nước - nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước độc lập đầu tiên trong hệ thống thuộc địa thế giới, mà còn báo hiệu sự thành lập một chế độ xã hội mới - chính quyền Công Nông đầu tiên ở Đông Nam Châu Á.

Toàn văn bản Tuyên ngôn Độc lập 1945

“Hỡi đồng bào cả nước,

“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Lời bất hủ ấy, ở trong bản Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có ý nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.

Bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791, cũng nói: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”.

Đó là những lẽ phải, không ai chối cãi được.

Thế mà hơn tám mươi năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng, trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.

Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho Nhân dân ta một chút tự do, dân chủ nào.

Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.

Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.

Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.

Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.

Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều.

Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.

Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng.

Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.

Mùa thu năm 1940, phát-xít Nhật đến xâm lăng Đông Dương, để mở thêm căn cứ đánh Đồng minh, thì bọn thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó dân ta chịu hai tầng xiềng xích: Pháp và Nhật. Từ đó dân ta càng cực khổ, nghèo nàn. Kết quả là cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng Trị đến Bắc Kỳ hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói.

Ngày 9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc bỏ chạy, hoặc đầu hàng. Thế là chẳng những chúng không “bảo hộ” được ta, trái lại trong 5 năm, chúng đã bán nước ta hai lần cho Nhật.

Trước ngày mồng 9 tháng 3, biết bao lần Việt minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt minh hơn nữa.

Thậm chí đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên Bái và Cao Bằng.

Tuy vậy, đối với nước Pháp, đồng bào ta vẫn giữ một thái độ khoan hồng và nhân đạo. Sau cuộc biến động ngày mồng 9 tháng 3, Việt minh đã giúp cho nhiều người Pháp chạy qua biên thùy, lại cứu cho nhiều người Pháp ra khỏi nhà giam Nhật, và bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ.

Sự thật là, từ mùa thu năm 1940 nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng minh, thì Nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Sự thật là, dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp.

Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta, đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần một trăm năm nay, để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta, lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ, mà lập nên chế độ dân chủ cộng hòa.

Bởi thế cho nên, chúng tôi, Lâm thời Chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát ly hẳn quan hệ với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã ký về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam.

Toàn dân Việt Nam, trên dưới một lòng, kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân Pháp.

Chúng tôi tin rằng, các nước Đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng, ở các Hội nghị Tê-hê-răng và Cựu-kim-sơn, quyết không thể không công nhận quyền độc lập của dân Việt Nam.

Một dân tộc, đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc, đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát-xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!

Vì những lẽ trên, chúng tôi, Chính phủ Lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng:

Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.

79 năm đã trôi qua, tư tưởng Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn Độc lập vẫn sống mãi, trở thành sức mạnh to lớn toàn dân tộc, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, làm nên đại thắng mùa xuân 1975, thống nhất đất nước. Ngày nay và mãi mãi mai sau, mọi con dân nước Việt, quyết thực hiện lời thề thiêng liêng trong ngày Quốc khánh: “Toàn thể dân tộc Việt Nam, quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”. Và, trên hết toàn Đảng, toàn Dân, toàn Quân ta đoàn kết đồng lòng, không ngừng nỗ lực, xây dựng nước ta ngày càng giàu đẹp, vì “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”!