Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đinh Quang Thành thuộc lớp những nhà nhiếp ảnh gạo cội của Thông tấn xã Việt Nam. Ông đã sống một cuộc đời sôi nổi, trong chiến tranh cũng như hoà bình, với công việc nhiều thử thách, hiểm nguy của một phóng viên cơ quan thông tấn Nhà nước. Cùng các đồng nghiệp - một lớp các nhà nhiếp ảnh tài năng, tâm huyết - NSNA Đinh Quang Thành đã góp phần vào công việc gian khó và vinh quang của những người chép sử bằng hình ảnh trong thời đại của mình.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đinh Quang Thành
Ở tuổi đôi mươi, là người say mê nhiếp ảnh, theo gương người anh ruột của mình là NSNA hàng đầu Đinh Đăng Định,( nguyên là Tổng Thư ký đầu tiên của Hội NSNA Việt Nam, nay gọi là Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam) Đinh Quang Thành đã cầm máy sáng tác và có tác phẩm tham dự trong các triển lãm ảnh những năm đầu thủ đô giải phóng. Sau đó, ông tham dự lớp đào tạo phóng viên của TTXVN, từ năm 1962 trở thành phóng viên chuyện nghiệp, gắn bó cả cuộc đời với nghề làm báo.
Ông đã đi khắp mọi miền đất nước, từ đồng bằng đến rẻo cao, từ ruộng đồng đến hầm lò, xưởng máy... Ông có mặt ở tuyến lửa khu Bốn trong những năm chiến tranh phá hoại ác liệt; theo chân các chiến sĩ trong chiến dịch Hồ Chí Minh để có mặt tại Dinh Độc Lập trưa 30/4/1975 lịch sử; sang Cam Pu Chia từ những năm đầu đất nước này thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pôt để vừa làm nhiệm vụ phóng viên, vừa tham gia đào tạo các nhà nhiếp ảnh đầu tiên cho thông tấn xã SPK.
Bên cạnh việc nhiệm vụ làm báo, ông còn dành thời gian cho sáng tác ảnh nghệ thuật, là hội viên sáng lập của Hội nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam; nhiều năm tham gia Ban chấp hành Hội Nhiếp ảnh HN; là giảng viên nhiếp ảnh cho khoa báo chí nhiều trường đại học và các địa phương; 16 năm liên tục là chủ nhiệm câu lạc bộ nhiếp ảnh Hồng Hà của thủ đô. Trong cuộc đời cầm máy của mình, NSNA Đinh Quang Thành đã giành hơn 30 giải thưởng về nhiếp ảnh trong nước và quốc tế, một sự ghi nhận xứng đáng cho tài năng và lao động nghệ thuật bền bỉ của ông.
Nhiếp ảnh là nghệ thuật tìm kiếm và lưu giữ những khoảnh khắc, những lát cắt điển hình trong dòng chảy liên tục của đời sống, khi con người và sự vật bộc lộ những vẻ đẹp sâu xa nhất. NSNA Đinh Quang Thành đã dành cả cuộc đời của mình để khám phá và ghi lại bằng hình ảnh “những khoảnh khắc vàng” của cuộc sống đầy biến động. Và ông đã thành công. Trong các tác phẩm của Đinh Quang Thành, có những khoảnh khắc lịch sử về chiến tranh, về cuộc chiến đấu giành độc lập cho đất nước mà ông đã có mặt như một nhân chứng: Hình ảnh những người lính xe tăng tại Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975; các chiến sĩ quân giải phóng hành tiến trên xa lộ, chiếm sân bay Tân Sơn Nhất; người dân Sài Gòn đổ ra đường đón chào đoàn quân giải phóng... trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử; những chiếc cầu phao qua sông và cô thanh niên xung phong trong đêm dẫn đường cho xe vượt trọng điểm trong chiến tranh phá hoại ở miền Trung; cảnh bệnh viện Bạch Mai bị bom B52 của Mỹ san phẳng trong 12 ngày đêm của chiến dịch Điện Biên Phủ trên không, năm 1972 ở Hà Nội... Bên cạnh đó, NSNA Đinh Quang Thành cũng có những tác phẩm đẹp, giàu chất thơ về cuộc sống và con người trong hoà bình ở mọi miền đất nước: Ruộng bậc thang ở miền núi phía bắc đẹp như tranh vẽ; thác Bản Giốc yên bình; phiên chợ vùng cao nhiều sắc màu; cuộc sống và con người ở Tây Nguyên hùng vĩ ...
Trong cuộc đời làm báo của mình, tôi có “duyên” với NSNA Đinh Quang Thành khi cùng ông tham gia trong Tổ Mũi Nhọn các phóng viên chiến trường của TTXVN trong chiến dịch Hồ Chí Minh. Mùa xuân 1975, chúng tôi cùng anh em trong tổ theo sát bước chân thần tốc của các chiến sĩ suốt chiều dài đất nước, từ Huế, qua Đà Nẵng, một loạt các thành phố miền Trung và có mặt tại Dinh Độc Lập vào thời khắc lịch sử. Cùng nhau chia sẻ mọi hiểm nguy, gian nan vất vả trong những ngày xuân ấy, tôi thêm hiểu hơn về con người nhà báo - nghệ sĩ - chiến sĩ Đinh Quang Thành: Một phóng viên dũng cảm, tài năng, tâm huyết, hết mình vì công việc; một nghệ sĩ nhạy cảm trước những vẻ đẹp của con người và cuộc sống; một người Hà Nội lịch lãm, tài hoa.
Năm nay, NSNA Đinh Quang Thành đã vào tuổi 90. Dù đã ở tuổi xưa nay hiểm nhưng ông vẫn năng động, trẻ trung trong phong cách sống và làm việc như một nhà báo. Ông vẫn đi cùng các đồng nghiệp trẻ đến mọi miền đất nước, vẫn sống với niềm đam mê, sức sáng tạo dồi dào và các dự định mới. Vẫn thường xuyên gặp mặt anh em NSNA và báo chí để cập nhật thông tin, không bao giờ để tin tức nguội lạnh. Ông cũng là tấm gương cho các thể hệ trẻ học tập và noi theo.
Một số tác phẩm của Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đinh Quang Thành
Trần Mai Hưởng (Nguyên Tổng Giám đốc TTXVN)
