NSNA Trần Thị Thu Đông - Nữ Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đầu tiên



Nam giới theo đuổi nghề này đã khó còn với phụ nữ lại là một thách thức lớn hơn nhiều. Vậy mà, lần đầu tiên trong lịch sử hơn nửa thế kỷ phát triển của mình, Hội NSNAVN có một nữ thủ lĩnh của một Hội có đến trên 90% là đàn ông. Đó là nữ Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trần Thị Thu Đông – Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam khóa IX nhiệm kỳ 2020-2025.

Ấn tượng về nữ Chủ tịch đầu tiên

Tôi biết NSNA Thu Đông cách đây vài chục năm qua các tác phẩm ảnh báo chí,nghệ thuật của chị được triển lãm và đăng tải trên báo chí, nhưng chỉ đến khi chị chuyển về Hà nội công tác, tôi mới có cơ hội gặp chị, lúc đó chị là Ủy viên Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật (VHNT) Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Hội NSNAVN khóa VIII, Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Mỹ Thuật - Nhiếp ảnh (thuộc Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch (VHTTDL). Ấn tượng đầu tiên về chị không phải là các tác phẩm tôi đã xem hay chức vụ mà chị đang có, mà là sự gần gũi cởi mở, dịu dàng, được toát lên ở người phụ nữ bình dị, đoan trang, khiêm tốn và còn xinh đẹp. Nhưng từ khi chị chính thức đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Hội NSNAVN thì ấn tượng của tôi về chị lại là phong cách làm việc mềm dẻo, uyển chuyển mà quyết liệt, khoa học, bài bản, thể hiện rõ năng lực người đứng đầu.  

Chưa đầy 6 tháng đảm nhiệm công việc Chủ tịch Hội, nghệ sĩ Thu Đông đã làm thay đổi bộ mặt cơ quan Hội từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới. Chị đã kiện toàn lại bộ máy hoạt động Cơ quan Văn phòng Hội và giải quyết một loạt công việc như: Hoàn chỉnh các văn bản chính thức sau Đại hội, sửa đổi bổ sung Điều lệ Hội và là Hội chuyên ngành VHNT đầu tiên được Bộ Nội vụ phê duyệt Điều lệ; Góp ý xây dựng và phê duyệt một loạt các Quy chế hoạt động của các ban, đơn vị; Tổ chức thông báo nhanh nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Hội NSNAVN lần thứ IX; Triển khai kế hoạch chiến lược hoạt động từng năm, 5 năm và dài hạn; Triển khai lập Đề án Xây dựng Bảo tàng Nhiếp ảnh, Đề án Tạp chí điện tử theo hướng hiện đại - là cơ quan truyền thông đa phương tiện; Tổ chức hội thảo về 55 năm hình thành và phát triển của Hội NSNAVN và toạ đàm về Liên hoan Ảnh Nghệ thuật khu vực… còn rất nhiều hoạt động khác được chị chỉ đạo thực hiện thành công, để lại ấn tượng tốt đẹp cho hội viên cả nước như: Tổ chức Lễ kỷ niệm 55 năm thành lập Hội NSNAVN; Lễ kỷ niệm 68 năm Ngày truyền thống Nhiếp ảnh Việt Nam; Tổ chức họp Chi hội trưởng cả nước; Xét Giải thưởng Xuất sắc năm 2020, xét đầu tư sáng tác, xét kết nạp hội viên; Thay đổi bộ nhận diện Hội; Xuất bản 04 đầu sách; Phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương trao giải và tổ chức 03 đợt Triển lãm ảnh Cuộc thi “Tự hào một dải biên cương”. Phối hợp với Bộ VHTTDL xét Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT; Tổ chức phát động Cuộc thi ảnh Quốc tế VN-21 và Liên hoan Ảnh nghệ thuật các khu vực... Thật khó có thể hình dung, chỉ với một thời gian rất ngắn, dưới sự chỉ đạo của chị, Hội NSNAVN  đã hoàn thành được khối lượng công việc nhiều đến như vậy.

Trong quản lý lãnh đạo chị luôn mềm dẻo, uyển chuyển lấy cái tình, cái nghĩa, cái tâm đức trong sáng và lấy sự chân tình, mẫu mực để làm gương lãnh đạo thu phục mọi người. Chị quan tâm đến tính cách, năng lực, cuộc sống từng người để phân công sử dụng đúng người, đúng việc; Hướng dẫn cán bộ làm việc khoa học, bài bản, phát huy thế mạnh của từng cá nhân, tạo cảm hứng cho mọi người làm việc tốt để xây dựng một tập thể mạnh; Tạo sự công bằng, dân chủ, đoàn kết cao, không khí làm việc vui vẻ trong cơ quan Hội. Chị cũng giúp cho các đơn vị, phòng, ban của Hội xây dựng kế hoạch, tìm hướng phát triển mới nhằm đổi mới nâng cao hoạt động. Tổ chức thăm hỏi, động viên những nhà nhiếp ảnh lão thành, thành viên sáng lập và những nhà nhiếp ảnh đoạt Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước. Khi biết hội viên bị trọng bệnh, ốm đau chị đều có quà thăm hỏi, động viên kịp thời. Có thể nói, chị hội đủ tố chất năng lực của người lãnh đạo thời kỳ 4.0 để góp phần đưa Nhiếp ảnh Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới.

Với những tố chất và năng lực đó, nữ NSNA Thu Đông là người duy nhất được Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam giới thiệu ứng cử Đại biểu Quốc Hội khóa XV, đại diện cho hơn 40.000 văn nghệ sĩ trong cả nước. Sau 3 vòng hiệp thương, kể cả vòng lấy ý kiến cử tri nơi cư trú tại Hà Nội, chị đều nhận được sự ủng hộ 100%. Đó là sự đánh giá, nhìn nhận thấu đáo, khách quan của văn nghệ sĩ, của quần chúng nhân dân khi giới thiệu người đại diện cho giới Văn học Nghệ thuật. Tôi tin chắc rằng cử tri nơi chị ứng cử cũng sẽ lựa chọn người con ưu tú của quê hương mình đại diện cho tiếng nói của nhân dân đến nghị trường Quốc hội. 

Nữ Nghệ sĩ Nhiếp ảnh tài năng

Có lẽ còn ít người biết về các thành tựu trong sáng tác ảnh nghệ thuật của nữ Chủ tịch Hội NSNAVN Trần Thị Thu Đông, bởi chị luôn lặng lẽ làm việc, không khoe khoang thành tích, luôn khiêm tốn ẩn mình, chỉ khi nhìn tác phẩm của chị mới hiểu được sức lao động sáng tạo, sự đam mê và tình yêu quê hương cháy bóng của người nghệ sĩ. Khi được tiếp cận bản thành tích của NSNA Trần Thị Thu Đông trong hồ sơ ứng cử Đại biểu Quốc Hội khóa XV tôi thật sự bất ngờ trước những thành tựu chị đạt được trong lĩnh vực Nhiếp ảnh. Chị có một bộ sưu tập giải thưởng mà nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh phải mơ ước: Giải A và giải C Ảnh Xuất sắc cấp quốc gia; Giải thưởng Lớn đặc biệt cấp quốc gia; 19 Huy chương Vàng,  03 Huy chương Bạc, 10 Huy chương Đồng, 08 Bằng Danh dự và hàng trăm lượt triển lãm cấp quốc tế, quốc gia và khu vực… Những thành tích đó giúp chị được phong tước hiệu E.VAPA (Nghệ sĩ Nhiếp ảnh xuất sắc) do Hội NSNAVN phong tặng và E.FIAP (Nghệ sĩ Nhiếp ảnh có tác phẩm xuất sắc Quốc tế) do Liên đoàn Nhiếp ảnh Nghệ thuật Quốc tế phong tặng. Những ai hoạt động trong lĩnh vực nhiếp ảnh sẽ hiểu không đơn giản để có được bộ giải thưởng và những tước hiệu danh giá như vậy? Điều này ít đồng chí lãnh đạo Hội trước đây có được. 

Ảnh của NSNA Thu Đông có bố cục chặt, sử dụng ánh sáng tốt, màu sắc hài hòa, kỹ thuật điêu luyện, chủ đề nổi bật, chân thật và dung dị, nắm bắt khoảnh khắc nhanh, đúng thời điểm. Đặc biệt, ảnh Thu Đông luôn có sự đầu tư kỹ lưỡng từng chi tiết, từ đường nét, hành động, nhịp điệu của nhân vật. Đó là những tố chất có được từ sự lao động sáng tạo và tư duy sắc bén, logic của người nghệ sĩ đam mê chân chính, giàu tính nhân văn và triết lý cuộc sống. Thể hiện vốn văn hóa dồi dào, sự hiểu biết rộng và chuyên môn sâu.

Xem tập sách “Ảnh nghệ thuật” của NSNA Thu Đông và NSNA Võ Dũng ( Chồng chị - UV BCH TW Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Nội chính Trung ương) mới thấy sức lao động nghệ thuật sáng tạo và nghiêm túc của hai Nghệ sĩ lãnh đạo. Trong lời giới thiệu cuốn sách ảnh nghệ thuật này, NSNA Võ An Khánh - người được tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT chuyên ngành Nhiếp ảnh đã viết: “Tôi vô cùng khâm phục bởi hai nghệ sĩ không chỉ tiêu biểu về niềm đam mê sáng tác, sáng tạo, về nhân cách con người, về bản lĩnh nghề nghiệp, mà còn là người đóng vai trò đầu tàu, luôn khuyến khích động viên và tạo điều kiện cho cả đội ngũ văn nghệ sĩ vùng đất cực Nam này.”

Huy chương Vàng PSA Cuộc thi ảnh Quốc tế 2016 tổ chức tại Ấn Độ; Huy chương Vàng Cuộc thi ảnh Quốc tế năm 2016 tại Cộng hòa Slovakia; Huy chương Vàng FIAP, Huy chương Vàng FSM Cuộc thi ảnh Quốc tế tại Serbia; Huy chương Vàng FIAP Cuộc thi ảnh Quốc tế KUPA 2017 tại Ấn Độ; 03 Huy chương Vàng Cuộc thi ảnh Quốc tế tại Singapore 2017; Huy chương Bạc  Cuộc thi ảnh Quốc tế VNUSPA tại Mỹ 2013; Bằng Danh dự các CTA quốc tế tại Ukraina năm 2013, Mỹ, Serbia, Đài Loan, Slovenia năm 2014 và Italia năm 2015 .

Chúng ta có quyền tự hào về nữ thủ lĩnh của Hội NSNAVN, bởi chị có đầy đủ tố chất, năng lực toàn diện để lãnh đạo phong trào Nhiếp ảnh Việt Nam trong thời kỳ mới. 

Phát biểu với báo chí sau khi đắc cử, NSNA Trần Thị Thu Đông chia sẻ: 

“Với cương vị là nữ Chủ tịch Hội tôi sẽ phát huy tối đa lợi thế mềm dẻo, linh hoạt của phụ nữ, cố gắng làm thật tốt vai trò trung tâm đoàn kết để tập hợp, phát huy trí tuệ các thành viên trong Ban Chấp hành, của hội viên nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp, đưa nhiếp ảnh Việt Nam ngày càng phát triển.” 

NSNA Trần Thị Thu Đông chia sẻ trước cử tri khi ứng cử đại biểu Quốc Hội: “Tôi mong muốn được cử tri úng hộ trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV, để truyền tải những tâm tư nguyện vọng của cử tri, nhất là đối với giới văn nghệ sĩ, làm sao có thể góp được tiếng nói của giới văn nghệ sĩ vào những văn bản luật, Chính sách của Đảng và Nhà nước đối với lĩnh vực VHNT.Tôi sẽ cố gắng không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, lắng nghe và truyền tải được những ý kiến, nguyện vọng chính đáng, tâm huyết của giới văn nghệ sĩ, của Nhân dân, góp phần xây dựng các văn bản, Chính sách của Nhà nước, cụ thể quan tâm đầu tư sáng tác, góp phần xây dựng nền VHNT nước nhà ngày càng phát triển đổi mới”.
   Đại hội IX Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đã sáng suốt lựa chọn, bầu ra một vị nữ Chủ tịch xứng tầm cầm quân, làm trung tâm cho mọi hoạt động của Hội. Hướng tới một nhiệm kỳ mới nhiều đổi thay và phát triển.

Dưới đây Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống xin giới thiệu một số tác phẩm ảnh tiêu biểu của NSNA Trần Thị Thu Đông - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam:

Bài: Hải Yến
Ảnh: TC NA&ĐS
Tác phẩm: NSNA Trần Thị Thu Đông
(Bài đăng trên Tạp chí in Nhiếp ảnh và Đời sống số 387+388 tháng 4+5 năm 2021)