Ngày 23.5.2022 UBND huyện Lệ Thuỷ có công văn gửi các xã thị trấn cho phép chuẩn bị để 2.9 năm nay tổ chức đua bơi phục vụ nhu cầu văn hóa của bà con và thu hút khách du lịch. Lễ hội bơi, đua thuyền trên sông Kiến Giang của huyện Lệ Thủy đã có cách đây hàng trăm năm. Lễ hội được tổ chức để cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu; rèn luyện sức khỏe để phục vụ lao động sản xuất, chống chọi với thiên nhiên. Lễ hội đã được UBND tỉnh công nhận là lễ hội văn hóa tiêu biểu cấp tỉnh năm 2003.
Với những giá trị to lớn này, ngày 27-8-2019, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện đã ký quyết định chứng nhận lễ hội bơi, đua thuyền trên sông Kiến Giang là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.
Lễ hội truyền thống của miền quê Lệ Thủy không chỉ là một cuộc thi khoe tài tranh sức cho những trai tráng mà được tổ chức đều cho cả nam và nữ. Đến với cuộc tranh tài trên sông nước là các đội đua của các thôn hoặc xã được tuyển chọn từ những người khỏe mạnh và tài năng bậc nhất.
Những “chiến thuyền” của các đội nam thường được gọi là thuyền bơi vì họ sẽ ngồi thành hai hàng để phối hợp nhịp nhàng theo hiệu lệnh của người gõ nhịp ở giữa thuyền. Một chút khác biệt đối với cuộc thi của nữ khi thuyền của họ lại gọi là thuyền đua và các cô gái, chị gái sẽ cùng nhau đứng trên thuyền thành 1 hàng và ra sức dùng chèo hoặc dầm để nhanh chóng đưa đội thi của mình lướt nhanh về đích trong tiếng gõ sanh hối hả của người cầm nhịp ngồi ở đầu thuyền.
Bài: Trần Phan Bảo Trâm - Ảnh: Hoàng An