Bảo vệ rừng khộp "độc nhất vô nhị"
Trong cái nắng nóng gắt với nhiệt độ vượt qua ngưỡng 40°C, bước chân chúng tôi áo đẫm mồ hôi, theo chân các cán bộ kiểm lâm của Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Yok Đon (Đắk Lắk) hành quân qua các triền đá gập ghềnh giữa hàng chục kilomet rừng già Tây Nguyên để ghi lại công việc tuần ta bảo vệ rừng của họ.
Vườn Quốc gia Yok Đon có diện tích gần 116 ngàn hecta, trải dài trên địa bàn 2 tỉnh Đắk Lắk và Đắk Nông, là một phần vùng rừng quý giá của Việt Nam. Đây là một Vườn Quốc gia được xem như "độc nhất vô nhị" trong danh sách các khu rừng khộp tại Việt Nam ngày nay. Tuy nhiên, sự độc đáo và quý giá của nó không đến từ vẻ đẹp hoang sơ hay sự phong phú của đa dạng sinh học mà còn từ những nỗ lực kiên trì của những người bảo vệ rừng.
Rừng khộp hay còn gọi rừng thưa lá rộng rụng lá theo mùa là loại rừng đặc trưng của một số nước Đông Nam Á lục địa trong điều kiện có một mùa mưa úng nước và một mùa khô khắc nghiệt. Tổ thành rừng khộp với các loài cây thuộc Họ Dầu (Dipterocarpaceae) chiếm ưu thế, rụng lá trong mùa khô.
Về tên gọi "rừng khộp" thì chữ "khộp" là phiên âm từ Tiếng Lào, có nghĩa là nghèo, vậy "rừng khộp"nghĩa là rừng nghèo
Ở rừng khộp, cây rừng phát triển mạnh vào mùa mưa và rụng lá vào mùa khô. Vào mùa khô cây lá rụng nhiều, ở mặt đất lại thường là các loại cỏ, le và cây con mọc dày đặc nên loại rừng này cực kỳ dễ cháy. Tuy nhiên, chính lửa rừng lại là yếu tố tích cực làm quả cây có đủ điều kiện để nảy mầm và tạo nên sức tái sinh mãnh liệt của rừng khộp. Vào mùa khô, rừng trơ trụi lá, đất đai khô cằn, các dòng suối trong rừng hầu hết đều cạn kiệt, nhìn như những khu rừng chết, nhưng chỉ cần có một cơn mưa thoáng qua là cả khu rừng lập tức bừng màu xanh trở lại.
Trải qua hơn 33 năm, không ít cán bộ và nhân viên Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Yok Đon, Đắk Lắk đã hy sinh, đổ máu và mang theo những thương tích để bảo vệ khu rừng khộp này. Họ đã phải đối mặt với hàng trăm vụ việc lâm tặc, những kẻ không chừa một hành động này để phá hoại, cắt phá cây cối quý báu, lấy gỗ và tận dụng tài nguyên một cách không bền vững.
Những cuộc chiến chống lại lâm tặc không chỉ là cuộc đấu tranh vì sự tồn vong của rừng, mà còn là cuộc chiến vì sự sống của cả một cộng đồng và môi trường sống xanh mướt của vùng đất Tây Nguyên. Mỗi vụ việc ngăn chặn lâm tặc là một bước tiến lớn trong việc bảo vệ lá phổi xanh, giữ gìn hệ sinh thái và duy trì sự cân bằng tự nhiên của khu vực này.
Những người làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng tại Vườn Quốc gia Yok Đôn không chỉ là những chiến sỹ kiểm lâm, mà còn là những anh hùng với tinh thần kiên cường và lòng yêu nghề cao cả. Sự hy sinh của họ là tín hiệu mạnh mẽ về sự quyết tâm và cam kết không ngừng nghỉ trong việc bảo vệ môi trường và quyền lợi của nhân loại.
Cuộc sống và sứ mệnh của chiến sỹ kiểm lâm
Mùa khô Tây Nguyên kéo dài từ cuối tháng 10 năm này đến hết tháng 4 năm sau, khiến cho rừng ở đây trải qua những biến động đặc biệt. Cây rừng rụng lá, nguồn nước cạn kiệt, và thảm thực vật bị suy thoái. Đây là thời điểm rừng luôn trong tình trạng báo động cấp IV-V – cấp cực kỳ nguy hiểm về dự báo nguy cơ cháy rừng.
Bên cạnh đó, cuộc sống của người dân sống trong khu vực xung quanh vườn cũng đối mặt với nhiều thách thức. Đặc biệt là vào các tháng mùa khô hạn, khi nguồn thu nhập từ sản xuất nông nghiệp giảm sút, họ phải chịu đựng khó khăn và phụ thuộc chủ yếu vào việc săn bắt, hái lượm để sinh sống.
Trong bối cảnh này, vai trò của các chiến sỹ kiểm lâm trở nên vô cùng quan trọng. Họ không chỉ là những người tuần tra, kiểm tra để kịp thời phòng chống cháy rừng, mà còn là những người hùng dấn thân vào cuộc chiến chống lại lâm tặc, những kẻ cố ý phá hủy tài nguyên quý giá của đất nước. Đây là một sứ mệnh cao cả, yêu cầu sự can đảm, sự hy sinh và lòng trung thành với môi trường tự nhiên, để bảo vệ rừng xanh cho thế hệ tương lai.
Ông Phan Thanh Hòa, Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Yok Đon, chia sẻ: "Công việc hàng ngày của cán bộ kiểm lâm ở đây là đi tuần tra, kiểm tra các dấu vết ra vào rừng, bằng cách theo dõi dấu chân, dấu xe trên các con đường mòn, nhằm kịp thời phát hiện, để ngăn chặn người dân vào rừng”.
"Cuộc sống của các chiến sỹ kiểm lâm không hề dễ dàng. Họ phải vượt qua những con đường gồ ghề, xa xôi, thậm chí ở đây không có mạng internet hay sóng điện thoại. Mỗi tháng, họ chỉ được thay nhau nghỉ 4 ngày để về thăm gia đình, nhưng trong suốt thời gian còn lại, họ sống cách xa xã hội, đặt cắm chốt trong trạm kiểm lâm, dựng lán, mắc võng giữa rừng để trực, bảo vệ rừng", ông Hòa nói.
Nguyên, một cán bộ kiểm lâm trẻ tuổi, khi bước nghề bảo vệ rừng, anh được điều về Trạm quản lý, bảo vệ rừng số 09 thuộc Vườn Quốc gia Yok Don (Một trạm nằm ngay giữa rừng, đường đi vào rất khó khăn), chia sẻ những suy tư của mình về cuộc sống và công việc tại khu vực đó. Lúc mới vào nhận nhiệm vụ, anh đã trải qua những cảm xúc phức tạp. Anh thừa nhận rằng lúc đầu, anh cảm thấy buồn bã và lạc lõng, nhưng dần dần, với sự hòa mình vào công việc hàng ngày, cũng các đồng đội, anh đã dần quen đi với môi trường hoang dã và cuộc sống đơn giản tại khu vực rừng sâu.
Anh Nguyên chia sẻ rằng mỗi ngày, anh sống với thiên nhiên xung quanh. Anh làm bạn với những âm thanh của chim chóc, cảm nhận sự sống động của muôn thú rừng, và trở thành một phần của cảnh quan cây cối mênh mông. Dù ban đầu anh cảm thấy xa lạ và cô đơn, nhưng với thời gian, anh đã hòa mình vào cuộc sống của rừng và trở thành một phần của nó.
Không ngạc nhiên khi anh chia sẻ rằng anh đã đóng chốt tại Trạm số 09 trong vòng 6-7 năm. Sự cam kết và lòng trung thành của anh với nhiệm vụ bảo vệ rừng đã giúp anh vượt qua mọi thử thách và khó khăn. Anh Nguyên là một minh chứng sống động cho sự kiên nhẫn, quyết tâm và lòng đam mê trong việc bảo vệ môi trường tự nhiên.
Ông Nguyễn Nam Hà, Trạm trưởng Trạm quản lý, bảo vệ rừng số 07, tiếp tục chia sẻ về thực tế khó khăn mà các chiến sỹ kiểm lâm phải đối mặt hàng ngày. Trước đây nhiều vụ việc lâm tặc hành hung, chống đối lực lượng kiểm lâm. Nhiều chiến sĩ kiểm lâm đã hy sinh, đổ máu,... Ông nhấn mạnh rằng công việc của họ đòi hỏi sự kiên nhẫn, can đảm và quyết tâm không ngừng.
"Mỗi ngày, mỗi chiến sỹ kiểm lâm phải chịu trách nhiệm tuần tra ít nhất 1.000 hecta rừng. Dù nắng hay mưa, họ phải làm việc không ngừng nghỉ, hòa mình vào không gian rừng mênh mông, để bảo vệ và giám sát mỗi góc khuất của rừng. Đây không chỉ là một công việc vất vả về thể chất mà còn là một thử thách về tinh thần, yêu cầu sự quyết tâm và cam kết cao độ từ mỗi chiến sỹ", ông Nam Hà nói.
Nhưng dù bao nhiêu khó khăn, các chiến sĩ kiểm lâm vẫn kiên định bám trụ, không ngừng nỗ lực để bảo vệ rừng, duy trì sự cân bằng tự nhiên và bảo vệ môi trường cho tương lai. Điều này là minh chứng rõ ràng cho sự quả cảm, nhất quán và tận tụy của họ trong nhiệm vụ cao cả này.
Bất chấp những khó khăn, những rủi ro, các chiến sỹ kiểm lâm vẫn kiên trì bám trụ, giữ vững lý tưởng của mình. Họ sống dựa vào rừng, hòa mình vào thiên nhiên, và từng ngày vượt qua những thử thách với tinh thần lạc quan và quyết tâm.
Trong mỗi bữa cơm đơn sơ được nấu từ những nguyên liệu tự nhiên, trong mỗi giọt mồ hôi được rơi xuống đất rừng, là những đóng góp nhỏ bé nhưng ý nghĩa lớn của họ vào việc bảo vệ môi trường, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên cho thế hệ tương lai.
Với sự hy sinh và cam kết không ngừng, các chiến sỹ kiểm lâm là những người hùng thầm lặng, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ rừng, giữ vững môi trường sống cho hàng triệu sinh linh và đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.
Còn tiếp...