9X tái hiện nét đẹp tinh xảo của lọng bướm Việt xưa

Biến tư liệu thành hiện thực

Trong một lần đọc quyển Kỹ thuật của người An Nam của Henri Oger, chàng trai Phùng Nguyễn Anh Khoa (1995, Phan Thiết) bị thu hút bởi một bức phác thảo hình ảnh một chiếc lọng bướm.

Với sự tò mò về món đồ này đã thôi thúc 9X tìm tòi nghiên cứu cách phục dựng lại hiện vật xưa. Tất cả những tư liệu mà Anh Khoa tìm được là một vài bức ảnh đen trắng, bản phác thảo in trong sách và vài dòng sơ lược ngắn về vật phẩm này, từ đó, chàng trai bắt tay nghiên cứu và phục dựng lại chiếc lọng sao cho sát với nguyên gốc nhất.

Lọng bướm là một sản phẩm thủ công có nguồn gốc từ làng nghề làm lọng truyền thống của người An Nam với cán bằng cây tre đực, khung bằng nan tre và tán phất giấy dó, nhựa cậy rồi vẽ trang trí hoa văn tứ linh, chữ Thọ,... bên trong, đan bằng chỉ ngũ sắc và treo các quả bông. Lọng có nhiều màu sắc như đen, xanh lục hay vàng, sử dụng tùy thuộc vào cấp bậc.

Lọng bướm như vật phẩm chúc tụng với ý nghĩa mang đến sự trường thọ và sinh sôi nảy nở, nên được sử dụng bởi những gia đình quyền quý, trong một số ảnh tư liệu chúng còn được sử dụng làm vật trang trí trên tường.

Các bài đăng về món hiện vật được phỏng dựng độc đáo này thu hút được đông đảo quan tâm của nhiều người trên các nền tảng MXH. Đa số người xem tỏ ra ngạc nhiên vì lần đầu tiên được biết đến hiện vật này, cũng như bày tỏ sự thích thú với tác phẩm phục dựng của chàng trai trẻ.

Lan tỏa nét đẹp lịch sử

Mặc dù không được tận mắt nhìn thấy, chạm vào tư liệu nhưng Anh Khoa vẫn tái hiện được hiện vật mang đậm nét văn hóa truyền thống tưởng chỉ còn nằm trong trang sách. Chia sẻ về trăn trở khi phục dựng chỉ với nguồn tư liệu khiêm tốn như vậy, 9X cho biết đây cũng lần đầu phục dựng nên chỉ có thế sát với nguyên gốc từ 70-80%.

Nói về phục dựng qua tư liệu lịch sử Khoa chia sẻ: “Trước đây, nguồn tư liệu khá hiếm để có thể tìm hiểu phục dựng. Nhưng bây giờ đã có nhiều tài liệu của những nhà nghiên cứu và các anh chị đi trước được minh họa chi tiết và rõ nét hơn. Đây cũng là nguồn sử liệu quý giá giúp Khoa cũng như những bạn trẻ mê phục dựng có thể dựa vào đó để tái hiện lại lịch sử”.

Một số chất liệu chưa được sát với nguyên gốc như bộ 22 nan tre phải thay thành nhựa do nan tre rất dễ gãy khi khép lọng, hay các chi tiết, màu sắc hoa văn: con bướm, quả na, hoa lá đều giữ lại nhưng thực hiện bằng chất màu acrylic thay vì màu bột để tăng độ bền cho thành phẩm.

Trong thời gian tới, Anh Khoa sẽ tiếp tục phục dựng lại hiện vật này để ra mắt đến mọi người những chiếc lọng tiệm cận hơn với tư liệu, làm thủ công hoàn toàn, toàn bộ nan và thân dù bằng tre, mặt dù bằng giấy vẽ màu bột, quét phủ bảo vệ bằng dầu trẩu, đường kính lớn hơn.

Ban đầu việc phục dựng lại lọng bướm chỉ xuất phát từ đam mê và là công việc thực hiện trong thời gian rảnh rỗi, chính bạn trẻ này cũng không nghĩ sản phẩm phục dựng của mình lại nhận được sự quan tâm lớn của mọi người đến vậy.

Anh Khoa mong muốn thông qua sản phẩm phục dựng của mình phần nào quảng bá những nét đẹp văn hóa thất truyền từ lâu, cũng như lan tỏa nét đẹp truyền thống đến đến những người đam mê phục dựng cổ vật nói riêng và cộng đồng yêu sử Việt nói chung.