Để có được một niêu cá kho ngon, nức mùi thơm, phải trải qua rất nhiều công đoạn. Bất kể khâu nào cũng rất công phu, cầu kỳ từ khâu tuyển chọn cá, nguyên liệu gia vị, củi đun cho đến niêu dùng kho cá và mỗi gia đình đều có bí quyết gia truyền mà không nơi nào có được.
Cá kho khá phổ biến với nhiều gia đình, nhiều địa phương song hương vị của cá kho của làng Vũ Đại vẫn rất độc đáo. Nguyên liệu để kho cá phải là những con cá trắm đen to, ngon, chắc thịt. Trước khi đặt lên bếp từng khoanh cá còn phải được tẩm ướp với đủ 10 loại gia vị là: Gừng, riềng, ớt, hành khô, nước dừa, nước cốt cua đồng, nước mắm, mì chính, hạt tiêu, chanh được pha chế theo quy trình và tỷ lệ nhất định. Trong đó có một thứ gia vị rất quan trọng, đó là nước cốt tương cua hay còn gọi là nước mắm cua đồng. Đây là một trong những gia vị làm cho món cá kho làng Vũ Đại trở nên đặc biệt mà không nơi nào có được.
Một điều tạo nên sự khác biệt nữa của món cá kho làng Vũ Đại là cá được kho trong niêu đất, trên bếp lửa trong thời gian 16 đến 20 tiếng. Thứ củi dùng để kho cá cũng đặc biệt không kém, phải là củi nhãn. Niêu đất kho bằng củi nhãn sẽ làm mất mùi hăng của nồi đất nung, làm cho món cá kho có hương thơm hấp dẫn hơn.
Hiện nay, cá kho làng Vũ Đại đã trở thành một nghề và là thương hiệu nổi tiếng được nhiều người biết đến. Niêu cá làng Vũ Đại không chỉ tỏa đi khắp mọi miền đất nước mà còn được xuất sang nhiều nước trên thế giới, được giới thiệu trên một số kênh truyền hình nước ngoài, góp phần làm phong phú thêm tinh hoa ẩm thực Việt Nam.
Lại Diễn Đàm