Tiếp “doping” để cua Cà Mau vươn xa

Trung tuần tháng 11, tỉnh Cà Mau long trọng tổ chức Ngày hội cua Cà Mau lần thứ II năm 2025. Hòa chung không khí của lễ hội, từ nhiều ngày trước khi sự kiện chính thức diễn ra, bà con nông dân trên địa bàn tỉnh Cà Mau tất bât thu hoạch cua trong vuông tôm, nhằm chọn ra những con cua ngon, chất lượng để tham gia hội thi và trưng bày, bán tại các gian hàng ẩm thực của sự kiện. Giúp du khách có cơ hội lựa chọn, thưởng thức những món ngon được chế biến từ loài cua vốn đã nổi tiếng khắp nơi, làm nên thương hiệu về một sản vật nức tiếng của vùng đất cuối trời cực Nam của Tổ quốc.

Với người nông dân Cà Mau, từ lâu hình ảnh con cua đã gắn liền với đời sống của người dân ở vùng đất này. Đây được xem là loài vật tạo sinh kế ổn định, góp phần nâng cao đời sống của nông dân bản địa. Từ lâu, cua Cà Mau đã nổi tiếng với thịt chắc, dai và ngọt, đặc biệt là vị béo ngậy của cua gạch làm nao lòng khách thập phương mỗi khi có dịp thưởng thức sản phẩm nổi tiếng này.

Anh Tô Trí Dũng (37 tuổi), ngụ xã Phan Ngọc Hiển (Cà Mau) cho hay, nói về cua ngon, chẳng có nơi nào qua được cua biển được nuôi ở vùng đất Năm Căn, Ngọc Hiển. Bởi ở nơi này, cả về độ mặn của nước, nguồn thức ăn, thổ nhưỡng…, đều rất phù hợp với điều kiện sinh trưởng và phát triển của loài cua biển. Vì thế, của Cà Mau, đặc biệt là cua nuôi ở Năm Căn, Ngọc Hiển lúc nào cũng có giá cao hơn những nơi khác. “Cua Cà Mau giờ đã có thương hiệu, chẳng có nơi nào so sánh được đâu. Nhờ đó, người nuôi cua như chúng tôi cũng hưởng lợi, nhờ giá trị sản phẩm được nâng cao”, anh Dũng nói.

Cua Cà Mau là sản vật có giá trị kinh tế cao được người tiêu dùng trong và ngoài nước công nhận. Khác với thời điểm trước, những năm gần đây, sản phẩm cua Cà Mau được người tiêu dùng trong và ngoài nước tìm mua vì ngon và chất lượng cao. Trung bình, giá cua Cà Mau được thương lái thu mua với giá từ 230.000 – 600.000 đồng/kg (tùy loại). Đặc biệt, những dịp lễ, tết… hút hàng giá của loài vật này được thu mua với giá rất cao, trên 1 triệu đồng/kg. Nhờ tăng cao về giá trị, nên người nuôi hưởng lợi lớn từ việc nuôi, bán loài thủy sản giàu giá trị kinh tế này.

Để truyền thông, quảng bá hình ảnh cua Cà Mau ra thế giới, địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đồng thời tổ chức hội thảo để bàn việc liên kết chuỗi trong sản xuất – tiêu thụ sản phẩm cua, nhằm tìm giải pháp phù hợp giúp gắn kết giữa đơn vị thu mua và người bán, xây dựng chuỗi cung – cầu để “kích hoạt” cho sản phẩm cua Cà Mau vươn xa trong tương lai.

Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau xác định, việc hình thành chuỗi sản xuất liên kết rất quan trọng, giúp nâng cao giá trị gia tăng cho ngành hàng cua. Dù cua Cà Mau đã là sản phẩm chủ lực của tỉnh, song quy mô sản xuất vẫn còn rời rạc, thiếu tính liên kết, công nghệ chưa đồng bộ và đầu ra còn phụ thuộc lớn vào thương lái nên giá cả còn bấp bênh.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, nếu không xây dựng chuỗi sản xuất liên kết chặt chẽ, sẽ rất khó để đáp ứng được các tiêu chuẩn cao, khắt khe của thị trường. Đồng thời, ông Sử mong muốn sự kiện sẽ mở ra những hướng phát triển mới cho ngành cua địa phương, hình thành các liên kết tiêu thụ ổn định và lâu dài. Cà Mau sẽ tạo thuận lợi về cơ chế, chính sách để thu hút doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả sản xuất và nặng lực cạnh tranh của ngành hàng cua.

Từ đó, hoạt động tiêu thụ cua Cà Mau hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, phần lớn là bán trong nước và qua khâu trung gian; mua – bán cua tươi sống, chưa phát triển mạnh các sản phẩm chế biến; hệ thống logistics còn yếu, nhất là đối với cua thương phẩm sống; xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc sản phẩm vẫn trong giai đoạn hoàn thiện; chưa có doanh nghiệp đầu mối đủ mạnh để tổ chức liên kết từ vùng nuôi đến thị trường xuất khẩu chính ngạch… Những hạn chế này, đòi hỏi địa phương cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, nhất là các thị trường tiềm năng.

Cà Mau là tỉnh có quy mô chăn nuôi thủy sản nước lợ lớn nhất nước, trong đó ngành hàng cua đang phát triển mạnh mẽ, trở thành ngành hàng chiến lược mới với diện tích nuôi hơn 365.000ha, sản lượng đạt 36.500 tấn/năm. Giai đoạn 2016 – 2025, diện tích và sản lượng nuôi cua tại Cà Mau tăng rõ rệt, tập trung ở các hình thức nuôi tổng hợp, sinh thái…nếu như năm 2026, tỉnh có 220.000ha, sản lượng trên 17.000 tấn thì năm 2025 con số này tăng lên 365.000ha, sản lượng 36.500 tấn. Đặc biệt, tỉnh có 20.000ha nuôi cua – tôm kết hợp đạt chứng nhận quốc tế, với sản lượng khoản 2.000 tấn mỗi năm.

Tại lễ khai mạc Ngày hội cua Cà Mau lần thứ II năm 2025, ông Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau cho biết, Cà Mau là vùng đất địa đầu cực Nam của Tổ quốc, nơi giao thoa giữa rừng và biển, giữa thiên nhiên trù phú và con người cần cù, sáng tạo. Trải qua quá trình phát triển, ngành thủy sản đã trở thành trụ cột kinh tế của tỉnh, đóng góp quan trọng cho tăng trưởng, kim ngạch xuất khẩu và đời sống nhân dân. Trong đó, cua Cà Mau - sản vật được thiên nhiên ưu đãi, nuôi dưỡng trong hệ sinh thái rừng ngập mặn đặc trưng đã trở thành thương hiệu nổi tiếng, được người tiêu dùng trong và ngoài nước tin tưởng, yêu thích.

“Cua Cà Mau không chỉ là một sản phẩm chất lượng cao, sản lượng dẫn đầu cả nước với trên 36.000 tấn/năm mà còn là biểu tượng văn hóa, là kết tinh giữa thiên nhiên và lao động của người dân vùng đất Mũi. Các mô hình nuôi tôm - cua - cá kết hợp dưới tán rừng ngập mặn đã khẳng định hướng đi đúng đắn, vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường sinh thái bền vững. Đây là giá trị cốt lõi mà Cà Mau luôn trân trọng, gìn giữ và phát huy”, ông Thiều nhấn mạnh.

Theo ông Thiều, thông qua chuỗi sự kiện này thể hiện quyết tâm của tỉnh trong việc khẳng định giá trị thương hiệu “Cua Cà Mau”, mở rộng hợp tác, đầu tư, thương mại, du lịch. Đồng thời là diễn đàn kết nối giữa nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp, cùng chung tay vì sự phát triển bền vững của ngành thủy sản Việt Nam.

Ngày hội Cua Cà Mau - lần thứ II năm 2025 là dịp để giới thiệu, quảng bá toàn diện ngành hàng cua địa phương đến với nhà đầu tư, doanh nghiệp, du khách và người dân trong và ngoài nước. Thật không quá lời khi nói rằng, sự kiện như liều “doping” quan trọng, góp phần đưa sản phẩm cua Cà Mau vươn xa trong tương lai.