NGHỆ AN PHẤN ĐẤU TRỞ THÀNH CỰC TĂNG TRƯỞNG TRONG KỶ NGUYÊN MỚI

Năng suất lao động tăng bình quân 8,2%/năm. Đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế đạt khoảng 40%. Thu ngân sách nhà nước đạt mục tiêu đề ra, gấp 1,7 lần, chi đầu tư phát triển gấp 1,43 lần so với nhiệm kỳ trước. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội gấp hơn 1,7 lần so với nhiệm kỳ trước.

Thu hút đầu tư, nhất là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trở thành dấu ấn nổi bật. Đến tháng 9/2025, Nghệ An ghi nhận hơn 150 dự án FDI với tổng vốn đăng ký trên 6 tỷ USD, nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước. Nhiều tập đoàn lớn từ Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông (Trung Quốc) đã chọn Nghệ An làm điểm đến, tập trung vào công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử, dệt may, chế biến nông sản. Các khu công nghiệp như VSIP Nghệ An, WHA trở thành điểm sáng, tạo động lực lan tỏa cho công nghiệp hóa. Việc thu hút FDI không chỉ góp phần mở rộng quy mô nền kinh tế, mà còn tạo thêm hàng chục nghìn việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và từng bước hình thành hệ sinh thái công nghiệp hiện đại tại địa phương, là dấu ấn nổi bật nhiệm kỳ 2020-2025, khẳng định vị thế hấp dẫn của Nghệ An trên bản đồ đầu tư.

Bên cạnh kinh tế, các lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm bình quân 1,5%/năm; mạng lưới y tế, giáo dục được củng cố; nhiều công trình hạ tầng trọng điểm như đường ven biển, cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Nghệ An, cảng Cửa Lò… được triển khai, mở ra không gian phát triển mới. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được chú trọng, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển toàn diện.

Khát vọng xây dựng Nghệ An thành cực tăng trưởng tầm quốc gia.

Với chủ đề "Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; đổi mới toàn diện, phát triển đột phá, phấn đấu đưa Nghệ An trở thành tỉnh khá, cực tăng trưởng tầm quốc gia trong kỷ nguyên phát triển mới". Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030 đã khẳng định rõ quan điểm, mục tiêu phát triển giai đoạn 2025 – 2030 là: Đổi mới tư duy phát triển, lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực; văn hóa, con người Nghệ An là nền tảng. Phát triển kinh tế xanh, số, tuần hoàn, công nghệ cao, dịch vụ chất lượng; đột phá phía Đông, phát triển bền vững phía Tây. Kết hợp phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, văn hóa – xã hội, quốc phòng, an ninh; mở rộng liên kết vùng, hội nhập quốc tế.

Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, Nghệ An trở thành tỉnh khá của cả nước, cực tăng trưởng tầm quốc gia, trung tâm Bắc Trung Bộ về công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, giáo dục, y tế, khoa học – công nghệ, logistics, du lịch. Tầm nhìn đến 2045, trở thành tỉnh thu nhập cao, phát triển toàn diện, Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Nghệ An đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân 12%/năm; thu nhập bình quân đầu người 163 - 190 triệu đồng/năm; tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2026-2030 ước đạt 1.150 nghìn tỷ đồng. Tỉnh phấn đấu thu ngân sách nhà nước tăng bình quân từ 12% trở lên, hộ nghèo giảm 0, 5- 1,5%/năm, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 95% dân số và trên 80% xã, phường bảo đảm tiêu chuẩn an toàn về an ninh trật tự.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Nghệ An tập trung vào ba đột phá chiến lược. Trong đó, tỉnh xây dựng và ban hành đồng bộ các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền, tập trung tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm, phát huy tính chủ động, sáng tạo của các cấp, ngành. Song song đó, tỉnh chủ động kiến tạo môi trường phát triển, thu hút đầu tư vào các lĩnh vực then chốt, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ, khởi nghiệp và hình thành các động lực tăng trưởng mới.

Chú trọng đào tạo toàn diện, nhất là nhân lực chất lượng cao gắn với nhu cầu của doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp công nghệ cao; tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục, mở rộng mô hình đào tạo linh hoạt, thu hút và trọng dụng nhân tài; kết nối nguồn lực trí tuệ của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, doanh nhân người Nghệ An ở trong và ngoài nước. Đẩy mạnh các dự án giao thông chiến lược như cao tốc Vinh - Thanh Thủy, cảng nước sâu Cửa Lò, cảng Đông Hồi, sân bay Vinh. Phát triển hạ tầng số, hạ tầng khoa học - công nghệ, năng lượng sạch và đô thị trung tâm hiện đại. Đây sẽ là nền tảng để Nghệ An phát triển nhanh, bền vững, hướng tới trở thành cực tăng trưởng của khu vực Bắc Trung Bộ.

Định hướng phát triển trong giai đoạn mới của Nghệ An cũng cho thấy bước chuyển mình căn bản từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, chú trọng kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ chất lượng cao. Khu vực phía Đông tỉnh sẽ được đầu tư để tạo đột phá nhanh, trong khi vùng phía Tây phát triển theo hướng bền vững, gắn kết giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống nhân dân.

Trong công nghiệp, ưu tiên công nghệ mới, chế biến sâu, công nghiệp nền tảng, hỗ trợ và môi trường; nâng cao năng lực xây dựng các công trình quy mô lớn. Nông nghiệp tái cơ cấu hiện đại, sinh thái, tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao, cơ giới hóa và chuyển đổi số; thu hút doanh nghiệp đầu tư, phát triển hợp tác xã, mở rộng vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Lâm nghiệp phát triển bền vững, gắn trồng rừng gỗ lớn với chứng chỉ quản lý quốc tế; thủy sản hiện đại hóa, khai thác xa bờ gắn với bảo vệ nguồn lợi.

Với định hướng đó, Nghệ An phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước, cực tăng trưởng quốc gia; đồng thời là trung tâm Bắc Trung bộ về công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, y tế, giáo dục, khoa học - công nghệ, thương mại, logistics và du lịch. Hệ thống hạ tầng phát triển đồng bộ, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao, giá trị văn hóa - lịch sử xứ Nghệ được bảo tồn, quốc phòng - an ninh và chủ quyền lãnh thổ được giữ vững.

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XX – Nhiệm kỳ 2025-2030, đồng chí Phan Đình Trạc - Uỷ viên Bộ Chính trị - Trưởng Ban nội chính Trung ương trực tiếp chỉ đạo Đại hội, thay mặt Bộ Chính trị đã chỉ rõ: “Bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được, vẫn còn những hạn chế, yếu kém như Báo cáo Chính trị đã nêu. Nhất là, kinh tế tăng trưởng khá nhưng chưa đạt mục tiêu đề ra; GRDP bình quân đầu người còn thấp (72 triệu đồng/người) so với vùng và cả nước; hầu hết doanh nghiệp quy mô nhỏ, đông nhưng chưa mạnh; chưa có nhiều dự án lớn, có tính động lực để thu ngân sách lớn, tạo đột phá cả về chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lan tỏa công nghệ; “đi trước, về sau trên nhiều lĩnh vực”; nhiều mô hình, nhiều điểm mới, sáng tạo, đi đầu trong kinh tế nhưng không nhân rộng và lan tỏa được. Kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững; tỷ lệ hộ nghèo còn trên 3,12%, cao hơn bình quân chung cả nước; đời sống của một bộ phận Nhân dân còn khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực biên giới, miền núi cao. Trật tự, an toàn xã hội còn tiểm ẩn những yếu tố phức tạp. Công tác xây dựng Đảng trên một số mặt vẫn còn bất cập; đoàn kết, hợp lực, quyết tâm, quyết liệt, tự tin, mạnh dạn đổi mới, đột phá có lúc, có nơi, có việc vẫn còn hạn chế. Tư duy, lề lối, phương pháp làm việc của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chưa theo kịp yêu cầu nhiệm vụ mới, khát vọng vươn lên và sự tự tin, bứt phá còn hạn chế; nguy cơ tụt hậu so với các địa phương khác là rất cao”...

Đồng chí cũng đã gợi mở: Với vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh và đối ngoại; nằm trong vùng hành lang kinh tế Đông - Tây, trên đường cao tốc Bắc - Nam và thời gian tới là cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn, liên kết thuận lợi các khu kinh tế của Thanh Hóa và Hà Tĩnh; được Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết riêng về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Quốc hội trao cơ chế đặc thù để tỉnh trở thành trung tâm của khu vực Bắc Trung bộ. Nghệ An có nhiều tiềm năng, lợi thế, luôn được sự quan tâm đặc biệt của Trung ương và Nhân dân cả nước. Có thể khẳng định, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX là mốc son quan trọng, có ý nghĩa chiến lược, thời cơ lịch sử để Nghệ An “tiến vượt, bứt phá, tăng tốc”, trở thành tỉnh khá của cả nước, hoàn thành ước nguyện của Bác Hồ kính yêu“.

Mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2030

Phấn đấu đến năm 2030, Nghệ An trở thành tỉnh khá của cả nước, cực tăng trưởng tầm quốc gia; là trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ về công nghiệp và nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, y tế, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, thương mại, logistics, du lịch; có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu; đời sống vật chất, tinh thần và sức khỏe Nhân dân không ngừng được nâng cao; giá trị hệ sinh thái rừng, biển, đảo, văn hóa, lịch sử và truyền thống, nhất là văn hóa xứ Nghệ được bảo tồn và phát huy; quốc phòng, an ninh và chủ quyền biên giới, biển, đảo được giữ vững. Tầm nhìn đến năm 2045, Nghệ An trở thành tỉnh có thu nhập cao, phát triển toàn diện, văn minh, hiện đại.

được trang bị cơ sở hạ tầng hiện đại, bao gồm hệ thống giao thông, điện, nước, viễn thông và xử lý nước thải. Các nhà máy và khu vực sản xuất được thiết kế theo tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo môi trường làm việc an toàn và hiệu quả cho các doanh nghiệp.

Tập trung thực hiện 39 chỉ tiêu và nhóm chỉ tiêu chủ yếu giai đoạn 2025 - 2030 gồm: 05 nhóm chỉ tiêu về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; 10 nhóm chỉ tiêu về kinh tế, khoa học, công nghệ; 17 chỉ tiêu về văn hóa - xã hội; 05 chỉ tiêu về môi trường; 02 chỉ tiêu về quốc phòng, an ninh.

Các nhiệm vụ trọng tâm

Đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt công tác lãnh đạo, chỉ đạo; tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế vận hành bộ máy các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển giai đoạn mới, trong đó: (1)Xây dựng, ban hành các chương trình, đề án, kế hoạch thực hiện nghị quyết đại hội Đảng các cấp ngay từ đầu nhiệm kỳ, bảo đảm rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ nguồn lực, rõ kết quả. (2) Tập trung xây dựng, hoàn thiện hệ thống quy chế, quy định, quy trình công tác của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức, cơ quan trong hệ thống chính trị; bảo đảm vận hành hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. (3) Rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của địa phương. Tiếp tục thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An đã được Quốc hội ban hành. (4) Triển khai kịp thời việc điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tỉnh phù hợp định hướng, chiến lược, không gian phát triển mới; lập, bổ sung quy hoạch phát triển đô thị, vùng liên xã, cụm xã, quy hoạch xây dựng, khu chức năng theo định hướng quy hoạch tỉnh. (5) Đưa hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị lên môi trường số; thúc đẩy hệ sinh thái kinh tế số trên các lĩnh vực. Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, đẩy mạnh cải cách hành chính, tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến.

Những đột phá phát triển: Đột phá về thể chế: Tập trung xây dựng, ban hành đồng bộ các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của tỉnh theo hai nhóm trọng tâm: (1) Kiến tạo phát triển, thu hút và khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực then chốt; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học - công nghệ, hệ sinh thái khởi nghiệp, doanh nghiệp tư nhân và các động lực tăng trưởng mới. (2) Tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản, giải phóng và khơi thông nguồn lực phát triển; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ủy quyền gắn với trách nhiệm, phát huy tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo của các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị.

Đột phá về phát triển nguồn nhân lực: Tập trung phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học theo hướng hiện đại, hội nhập. Thúc đẩy mô hình đào tạo linh hoạt, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và doanh nhân. Thu hút, trọng dụng nhân tài, lao động kỹ thuật cao.

Đột phá về phát triển kết cấu hạ tầng: Tập trung phát triển hạ tầng giao thông chiến lược, có tính kết nối, tác động lớn đối với sự phát triển. Phát triển hạ tầng số, hạ tầng khoa học - công nghệ, logistics, năng lượng, thủy lợi đa mục tiêu và các công trình phòng, chống thiên tai, phát triển hạ tầng đô thị hiện đại, hạ tầng xã hội thiết yếu và nhà ở xã hội.

Nhân dịp kỷ niệm 135 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025) trong buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu lên một yêu cầu chiến lược mang tính khai mở: Nghệ An phải xây dựng một mô hình tăng trưởng hiện đại, có chiều sâu và năng lực thích ứng cao, dựa trên bốn trụ cột kinh tế: kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế biển và kinh tế tri thức. Đây không chỉ là định hướng phát triển cho một tỉnh, mà còn là một tầm nhìn chiến lược thể hiện kỳ vọng lớn lao của Trung ương đối với một vùng đất từng đóng vai trò tiên phong trong lịch sử, nay phải tiếp tục đảm đương vai trò dẫn dắt trong công cuộc hiện đại hóa đất nước.

Là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nghệ An không chỉ là mảnh đất lịch sử mà còn là vùng đất tiêu biểu của khát vọng vươn lên, vượt khó, chinh phục mọi đỉnh cao. Tuy nhiên, sức nặng lịch sử không thể là điểm tựa duy nhất. Trong thế kỷ XXI - thế kỷ của chuyển đổi số, kinh tế xanh và cạnh tranh tri thức, giá trị truyền thống chỉ thực sự tỏa sáng nếu được đặt trong cấu trúc phát triển mới.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã chỉ ra một loạt lợi thế không thể bỏ lỡ của Nghệ An, đó là: Tiềm năng về nguồn lực con người (dân số đông, nhân lực thông minh, chăm chỉ, có ý chí và khát vọng vươn lên, lực lượng lao động trẻ dồi dào); tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên (có diện tích đất lớn, giàu tài nguyên biển, tài nguyên rừng…). Tiềm năng về vị trí chiến lược và khả năng kết nối (Nghệ An nằm trong hành lang kinh tế Đông - Tây, trên đường cao tốc Bắc - Nam, cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn, liên kết thuận lợi với các khu kinh tế Thanh Hóa, Hà Tĩnh). Song những tiềm năng chiến lược đó không tự nó trở thành sức mạnh, chỉ có tư duy đột phá, hành động quyết liệt và khát vọng đủ lớn mới biến tiềm lực thành hiện thực, đưa Nghệ An thành cực tăng trưởng tầm quốc gia.

“Nghệ An cần mạnh dạn bước ra khỏi quán tính phát triển cũ, hướng tới mô hình tăng trưởng hiện đại, lấy công nghệ và tri thức làm động lực, lấy đổi mới thể chế và quản trị làm đòn bẩy, lấy con người và văn hóa Xứ Nghệ làm nền tảng” Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ rõ.

Từ chỉ đạo của Tổng Bí thư, chúng ta có thể thấy một thông điệp xuyên suốt: Nghệ An không chỉ “phấn đấu trở thành tỉnh khá” như Bác Hồ từng căn dặn, mà xa hơn, phải trở thành mô hình phát triển hiện đại của miền Trung trong kỷ nguyên mới. Để làm được điều đó, tỉnh cần một sự “tỉnh thức chiến lược” - nhìn rõ điểm mạnh, nhận diện điểm yếu, tận dụng cơ hội và kiểm soát thách thức. Đồng thời, cần một hệ sinh thái hành động đồng bộ giữa chính quyền - doanh nghiệp - nhân dân. Trong dòng chảy của hội nhập và chuyển đổi, Nghệ An chỉ có thể khẳng định vai trò tiên phong nếu biết đi trước, nghĩ khác và làm mạnh hơn. “Đây là lúc Nghệ An phải hành động bằng tinh thần của người tiên phong”./.