Câu chuyện và bài hát "Tìm cha"

Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Đồi A1 nằm đối diện Bảo tàng Điện Biên Phủ, qua trục đường mang tên Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Lịch sử và những di tích chính trong TP Điện Biên cũng “tóm gọn” phần lớn qua trục đường này, từ quảng trường 7/5 đến Đồi A1, qua chút nữa rẽ phải là Hầm Đờ Cát, cách đó vài chục mét là cầu Mường Thanh. Đi đến cuối đường là Đồi D1, nơi có tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ. Nghĩa trang Đồi A1 được xây dựng uy nghiêm, phần đài tưởng niệm được thiết kế cách điệu chữ A với những ngôi sao nhỏ tương ứng với số mộ trong nghĩa trang.

Phía cổng vào là hàng bia ghi danh các liệt sĩ. Ở nơi đây, bạn sẽ thấy những dòng tên liệt sĩ dọc bia tưởng niệm, có tỉnh dài đến mấy trang chưa hết như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh… có tỉnh chỉ một, hai liệt sĩ góp mặt.

Có biết bao người con của các chiến sĩ Điện Biên đã đi tìm cha mình, suốt Hồng Cúm, Him Lam, Đồi A1 để rồi một mẫu số chung là cha của họ đã hòa vào đất đai cây cỏ, những cái tên đã quyện bóng mây trời.

Thế mới có chuyện Đại tá, nhà văn Đoàn Hoài Trung trong dịp kỷ niệm 55 Chiến thắng Điện Biên Phủ lên Điện Biên, lúc đầu anh viết phóng sự “Chuyện về dũng sĩ tay cụt” đăng trên báo Quân đội nhân dân kể về câu chuyện một đại đội trưởng đã kịp thời phát hiện việc trinh sát nhầm và đề nghị hoãn trận mở đầu của Chiến dịch dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 11/3/1954; nhờ thế mà trận đầu tiên diễn ra sau đó 2 ngày ta đã chiến thắng oanh liệt, xé tan cụm cứ điểm Him Lam, nơi mà người Pháp coi là pháo đài bất khả xâm phạm.

Bài viết đó đã góp phần vào việc truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Hà Văn Nọa, người bị cụt một tay trong trận đánh xáp lá cà khi ông tham gia Chiến dịch Biên giới trước đó. Con trai của liệt sĩ Hà Văn Nọa sau này là chiến sĩ công an, đã nhiều lần lên Điện Biên tìm cha, mỗi lần nghe thấy có tin tìm được hài cốt anh lại lên, nhưng mỗi lần lên là một lần thất vọng, bởi những hài cốt tìm thấy đều có đủ hai tay, đây hiển nhiên không phải cha anh, bởi liệt sĩ Hà Văn Nọa chỉ có một tay mà thôi.

Đó là một câu chuyện điển hình, còn biết bao những người con khác cha ông của họ hy sinh, đã quắt quay trong những kiếm tìm, trong những hình dung về người thân. Điện Biên Phủ với họ có lẽ sẽ khác với những người khác.

Từ câu chuyện về dũng sĩ Hà Văn Nọa, cảm động về câu chuyện tìm cha của anh Hà Văn Tuyên, nhà văn - nhà báo Đoàn Hoài Trung đã viết bài thơ “Tìm cha”, sau đó nhạc sĩ Quỳnh Hợp đã phổ nhạc thành ca khúc cùng tên. “Bao năm con đi tìm cha/ Đồi A1 dọc cánh đồng Mường Thanh/ Các nghĩa trang liệt sĩ vô danh/ Bạt ngàn san sát mộ bên nhau/ Trước nghĩa trang chiều nay/ Giữa màu trắng mênh mông nhức mắt/ Không thấy tên cha/ Con chỉ biết cha là dũng sĩ Điện Biên…”