Sự đóng góp của các tác giả trong nước
Trong xu hướng hội nhập ấy, các nhiếp ảnh gia Việt Nam cũng đã có những đóng góp đáng kể vào cộng đồng nhiếp ảnh thế giới. Nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh, nhiếp ảnh gia của Việt Nam cũng đã đạt được nhiều giải thưởng lớn và cao quý ở các cuộc thi ảnh uy tín trên thế giới. Gần đây nhất có thể kể đến: Giải thưởng Nhiếp ảnh Thế giới Sony (Sony World Photography Awards) có Phạm Huy Trung, Nguyễn Ngọc Thiện, Nguyễn Phúc Thành, Tuấn Việt...; Giải thưởng quốc tế Nhiếp ảnh trên cao SkyPixel có Nguyễn Khánh Vũ Khoa, Phạm Huy Trung, Khánh Phan...; Allard Prize Photography Competition: Năm 2020, nhiếp ảnh gia Nguyễn Thanh Hải đã giành giải Nhất tại cuộc thi Allard Prize Photography Competition với loạt ảnh “The Mekong – Stories of Man”...
Đây chỉ là một số ví dụ về các giải thưởng quốc tế mà các tác giả nhiếp ảnh Việt Nam đã đạt được trong vài năm trở lại đây. Có rất nhiều nhiếp ảnh gia Việt Nam đang làm việc chăm chỉ để đạt được những giải thưởng quốc tế khác trong tương lai.
Một số hạn chế và thách thức
Tuy nhiên, cần phải nói rằng sự hội nhập của nhiếp ảnh Việt Nam với nhiếp ảnh thế giới vẫn còn hạn chế và chưa thực sự đầy đủ. Vấn đề tiếng Anh và khả năng truy cập đến tài liệu nhiếp ảnh quốc tế vẫn là những thách thức mà các nhiếp ảnh gia Việt Nam phải đối mặt. Tuy nhiên, với sự phát triển của internet và các công nghệ truyền thông khác, việc tiếp cận thông tin về nhiếp ảnh thế giới đã trở nên dễ dàng hơn trước rất nhiều. Gần đây, Nhiếp ảnh gia người Canada Leo Goulet của Tổ chức UNICEF đã có nhận xét rằng về kỹ thuật và nghệ thuật mà các nhiếp ảnh gia Việt Nam vận dụng trong từng tác phẩm của mình không quá chênh lệch với nền nhiếp ảnh thế giới hiện nay.
Hội nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam (VAPA) vẫn có rất nhiều hoạt động để thúc đẩy đưa nền nhiếp ảnh của Việt Nam lên tầm cao hơn và để tiếp cận gần hơn với thế giới nhưng việc hội nhập của nhiếp ảnh Việt Nam vào lĩnh vực nhiếp ảnh chuyên nghiệp của thế giới vẫn còn có một số hạn chế, có thể phải kể đến một số những yếu tố chính sau:
• Thiếu nguồn lực đầu tư: Để có thể đào tạo và phát triển các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp, cần có sự đầu tư lớn về cơ chế chính sách hỗ trợ nguồn kinh phí từ các cơ quan quản lý nhà nước. Có cơ chế hợp lý để huy động nguồn lực từ các cơ quan và doanh nghiệp.
• Hạn chế về nguồn nhân lực: Đội ngũ nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp có trình độ cao để tham gia thực sự sâu vào các cuộc thi và triển lãm nhiếp ảnh quốc tế là rất hạn chế. Mặc dù thời gian gần đây xuất hiện một số nhiếp ảnh gia trẻ đã tham gia vào sân chơi quốc tế và đã đạt được những giải thưởng cao nhưng chưa nhiều và chưa đã dạng về thể loại.
• Thiếu tài liệu và kinh nghiệm: Các nhiếp ảnh gia Việt Nam vẫn chưa đủ kinh nghiệm và trình độ học thuật cao để có thể sánh ngang với các nhiếp ảnh gia từ các nước phát triển. Một số nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp trên thế giới thường có thiết bị hỗ trợ kỹ thuật hiện đại chuyên biệt và có cách tiếp cận vấn đề rất khác theo cách thông thường để tạo phong cách riêng và có lối đi riêng cho bản thân.
• Thiếu mối liên kết và hỗ trợ: Việc thiếu mối liên kết và hỗ trợ giữa các nhiếp ảnh gia Việt Nam và các nhiếp ảnh gia quốc tế cũng là một trong những hạn chế đối với việc hội nhập của Việt Nam vào lĩnh vực nhiếp ảnh chuyên nghiệp của thế giới.
• Thị trường nhiếp ảnh còn hạn chế: Thị trường nhiếp ảnh ở Việt Nam vẫn còn rất hạn chế, dẫn đến việc các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp khó có thể tồn tại và phát triển trên thị trường nhiếp ảnh Việt Nam.
Như vậy, để có thể hội nhập thành công vào lĩnh vực nhiếp ảnh chuyên nghiệp của thế giới, Việt Nam cần phải đưa ra những nhóm giải pháp cụ thể, đồng bộ để khắc phục những hạn chế trên, trong đó vai trò dẫn dắt của các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này là hết sức quan trọng.
Vai trò của các cơ quan quản lý
Các cơ quan quản lý trong lĩnh vực nhiếp ảnh tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hội nhập của nhiếp ảnh Việt Nam với thế giới. Các cơ quan này bao gồm:
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm đề xuất các chính sách, phát triển các kế hoạch và chiến lược hỗ trợ cho ngành nhiếp ảnh Việt Nam. Bộ cũng tổ chức các sự kiện quốc tế, như phát động các cuộc thi hoặc tổ chức triển lãm nhiếp ảnh quốc tế, để quảng bá hình ảnh của nhiếp ảnh Việt Nam trên thế giới.
Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam: là tổ chức chính thức đại diện cho cộng đồng nhiếp ảnh Việt Nam. Hội có trách nhiệm tổ chức các hoạt động như triển lãm nhiếp ảnh, hội thảo và các cuộc thi nhiếp ảnh quốc tế để giới thiệu tài năng và sản phẩm nhiếp ảnh Việt Nam tới thế giới.
Truyền thông và báo chí: Truyền thông và báo chí có vai trò quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh của nhiếp ảnh Việt Nam tới thế giới. Các phóng viên và nhà báo có thể viết về các nhiếp ảnh gia và triển lãm nhiếp ảnh tại Việt Nam để giới thiệu sản phẩm nhiếp ảnh của Việt Nam tới thế giới.
Tất cả các cơ quan này cùng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hội nhập của nhiếp ảnh Việt Nam với thế giới, giúp cho các nhiếp ảnh gia Việt Nam có thể giao lưu và học hỏi từ các nhiếp ảnh gia có trình độ cao trên thế giới.
Hướng đi nào cho nhiếp ảnh Việt Nam trong công cuộc hội nhập
Việc hội nhập của nghệ thuật nhiếp ảnh Việt Nam với nhiếp ảnh thế giới là một quá trình liên tục và không ngừng nghỉ. Chúng ta nên có những hoạch định cả trước mắt lẫn lâu dài để từng bước nâng cao nền nghệ thuật nhiếp ảnh nước nhà, sau đó sẽ dần hòa nhịp cùng sự phát triển của thế giới.
Muốn vậy, trước hết chúng ta cần nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm nhiếp ảnh. Chúng ta cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm nhiếp ảnh thông qua sự đa dạng hóa các thể loại, nội dung và phong cách nhiếp ảnh, không nên chỉ tập trung vào những thể loại hay nội dung đã cũ từ lâu. Việc đa dạng hóa sản phẩm nhiếp ảnh cũng giúp đáp ứng nhu cầu của các đối tượng khách hàng đa dạng trên thị trường nhiếp ảnh quốc tế. Tăng cường giáo dục và đào tạo nhiếp ảnh là một yếu tố cần thiết để cải thiện chất lượng nhiếp ảnh Việt Nam để nâng tầm chất lượng nhiếp ảnh tiệm cận với thế giới. Ngoài ra, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhiếp ảnh gia tham gia vào các cuộc thi nhiếp ảnh quốc tế để một mặt giúp các nhiếp ảnh gia Việt Nam có cơ hội giới thiệu và thể hiện tài năng của mình trên sân chơi nhiếp ảnh thế giới, đồng thời, đây cũng là cách để các nhiếp ảnh gia Việt Nam so sánh chất lượng tác phẩm của mình với các nước khác. Tăng cường giao lưu, trao đổi với nhiếp ảnh gia quốc tế là phương pháp hiệu quả để nhiếp ảnh Việt Nam tiếp cận và học hỏi các phương pháp, kỹ thuật, công nghệ và xu hướng mới nhất từ nhiếp ảnh thế giới. Đồng thời, đây cũng là cách để các nhiếp ảnh gia quốc tế biết đến và quan tâm đến nhiếp ảnh Việt Nam.
Về lâu dài, các cơ quan quản lý nhà nước cần định hướng, hoạch định những kế hoạch phát triển dài hơi để xây dựng một cộng đồng nhiếp ảnh mạnh mẽ và chuyên nghiệp, đây là một trong những yếu tố quan trọng để nhiếp ảnh Việt Nam hội nhập với nhiếp ảnh thế giới. Các nhiếp ảnh gia có thể học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức với nhau, cùng tham gia vào các hoạt động nhiếp ảnh như triển lãm, thảo luận, thực hiện các dự án nhiếp ảnh lớn với các đối tác nước ngoài phục vụ cho quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam và phục vụ cho các nhiệm vụ chính trị của đất nước./.
