Theo báo cáo từ Sở Xây dựng, dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có tổng chiều dài 1.541 km, tổng vốn đầu tư lên tới 67,34 tỷ USD, điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP. Hồ Chí Minh). Riêng đoạn tuyến qua tỉnh Quảng Trị dài hơn 190 km, chiếm dụng khoảng 1.865 ha đất, dự kiến xây dựng 2 ga hành khách chính tại phường Đồng Sơn và phường Nam Đông Hà, cùng 4 trạm bảo dưỡng và các công trình hạ tầng đồng bộ.
Dự án ảnh hưởng trực tiếp đến 7.277 hộ dân, liên quan đến việc di dời hơn 21.000 ngôi mộ. Tổng nhu cầu vốn phục vụ GPMB lên đến 17.064 tỷ đồng, trong đó cần xây dựng 51 khu tái định cư và 28 khu nghĩa trang.
Tuy nhiên, quá trình triển khai hiện gặp không ít vướng mắc như việc điều chỉnh hướng tuyến ở một số khu vực, tiến độ bàn giao cọc GPMB còn chậm, cơ chế ứng vốn chưa rõ ràng, cùng những khó khăn liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất và chênh lệch giá đất sau sáp nhập hành chính chưa được giải quyết triệt để.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hoàng Nam nhấn mạnh: “Các đơn vị tuyệt đối không được chủ quan, chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ; mọi khó khăn, vướng mắc phải được tổng hợp kịp thời và báo cáo để xử lý dứt điểm theo thẩm quyền, không để dồn ứ kéo dài.”
Ông cũng yêu cầu các sở, ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ lập và phê duyệt các khu tái định cư, đồng thời tham mưu phương án bố trí vốn cho các hạng mục cụ thể để báo cáo Bộ Tài chính, Chính phủ. Việc chuẩn hóa quy trình GPMB, hướng dẫn cụ thể chuyển đổi mục đích sử dụng đất, giải quyết vấn đề môi trường tại các khu nghĩa trang, tái định cư cũng là nhiệm vụ trọng tâm.
Một nội dung quan trọng được lãnh đạo tỉnh nhấn mạnh là yêu cầu UBND các xã, phường có tuyến đường sắt đi qua phải tăng cường quản lý thực địa, kiểm soát chặt ranh giới GPMB, ngăn chặn tình trạng xây dựng trái phép trong vùng dự án.
Ghi nhận từ cơ sở cho thấy, thời gian gần đây đã xuất hiện tình trạng người dân xây dựng công trình phụ trợ, chuồng trại… trong khu vực dự án với mục đích chờ đền bù. Trước thực trạng này, chính quyền các địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các hộ dân tự giác tháo dỡ. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, nhiều hộ dân đã bước đầu chấp hành, chủ động tháo dỡ các công trình vi phạm.
Việc kiểm soát chặt chẽ ranh giới GPMB, đẩy mạnh tuyên truyền, cùng sự chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh là tiền đề quan trọng để Quảng Trị thực hiện thành công dự án đường sắt tốc độ cao – công trình trọng điểm quốc gia, mang ý nghĩa chiến lược trong phát triển hạ tầng giao thông.
