Hành trình 35 năm của những người phụ nữ cầm máy

Những cánh chim không mỏi

Giữa bầu trời nghệ thuật Việt Nam, hiếm có một tập thể nào bền bỉ như Câu lạc bộ Nhiếp ảnh nữ Hải Âu. Từ cuối thập niên 1980 đến nay, qua 35 năm hình thành và phát triển, những “cánh chim Hải Âu” vẫn đều đặn bay qua muôn vùng miền, ghi lại vẻ đẹp bình dị mà sâu sắc của quê hương, đất nước và con người Việt Nam.

Hiện CLB có 25 thành viên, nhiều người đã đạt các tước hiệu quốc gia và quốc tế như E.VAPA, A.VAPA, A.FIAP, E.FIAP. Người lớn tuổi nhất ngoài 80, người trẻ nhất cũng đã hơn 40, nhưng tất cả đều chung một niềm say mê bất tận.

NSNA Nguyễn Hồng Nga, Phó Chủ nhiệm CLB, chia sẻ: “Chúng tôi đến với nhiếp ảnh không chỉ để chụp cho đẹp, mà để kể lại câu chuyện của đời sống – bằng ánh sáng và bằng trái tim. Mỗi bức ảnh là một lát cắt của hiện thực, nơi người xem có thể tìm thấy chính mình.”

Ba mươi lăm năm, 225 cuộc triển lãm, 503 chuyến đi sáng tác và hơn 1.191 tác phẩm đạt giải thưởng là minh chứng cho một hành trình miệt mài, bền bỉ và đầy tự hào của các nữ nghệ sĩ.

Khi ánh sáng hóa thành âm thanh của văn hóa

Năm 2025, nhân kỷ niệm 35 năm thành lập, CLB ra mắt tập sách và triển lãm “Sắc màu cuộc sống các dân tộc Việt Nam” – một dự án nghệ thuật mang tầm vóc lớn, được giới nhiếp ảnh và công chúng đón nhận nồng nhiệt.

Tập sách ảnh quy tụ 298 tác phẩm của 25 thành viên, khắc họa vẻ đẹp của 36 dân tộc Việt Nam – từ miền núi phía Bắc đến đồng bằng sông Cửu Long, từ những nụ cười trẻ nhỏ vùng cao đến sắc phục rực rỡ nơi lễ hội.

Triển lãm được tổ chức tại Nhà Văn hóa Phụ nữ TP.HCM (25/9/2025) và Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Hà Nội (8/10/2025), trưng bày gần 150 tác phẩm đặc sắc, mang đến cho người xem một bức tranh đa thanh, nơi nghệ thuật hòa cùng hơi thở đời sống.

“Một bức ảnh đẹp không chỉ để ngắm mà để cảm,” – NSNA Nguyễn Hồng Nga nói – “Chúng tôi muốn người xem cảm được nhịp sống, cảm được niềm tin, và thấy được tình yêu của người nghệ sĩ dành cho đất nước này.”

Ông Lê Văn Minh, Phó Trưởng ban Tuyên giáo & Dân vận Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, chia sẻ: “Tôi nhìn thấy trong mỗi bức ảnh của Hải Âu không chỉ là tay nghề và kỹ thuật, mà là một tâm hồn. Họ chụp bằng trái tim, và chính vì thế, mỗi tác phẩm đều mang giá trị nhân văn. Các chị đã làm được điều mà nhiều người mơ ước – biến nghệ thuật thành tiếng nói của lòng nhân ái.”

Với Hải Âu, nhiếp ảnh không chỉ là nghệ thuật ghi nhận, mà là hành trình đồng cảm. Mỗi tấm hình như một bản nhạc không lời, đưa người xem chạm đến vẻ đẹp chân thật của con người Việt Nam trong lao động, sinh hoạt và khát vọng sống.

Khi nghệ thuật được nuôi bằng lòng nhân ái

Không chỉ nổi bật trong sáng tác, CLB Hải Âu còn được biết đến như một tập thể giàu nghĩa tình. Hằng năm, các thành viên đều trích một phần kinh phí từ triển lãm và sách ảnh để gây quỹ từ thiện, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam, trẻ em khó khăn, phụ nữ neo đơn.

“Nghệ thuật đẹp nhất là nghệ thuật biết sẻ chia,” – Phó Chủ nhiệm Nguyễn Hồng Nga tâm sự – “Vì sau mỗi chuyến đi, chúng tôi không chỉ mang về những bức ảnh đẹp, mà còn mang về câu chuyện, số phận và cả niềm tin của con người.”

Cô giáo Nguyễn Thị Phương, một người tham quan triển lãm tại Nhà Văn hóa Phụ nữ TP. HCM, xúc động nói: “Tôi không am hiểu nhiều về nhiếp ảnh, nhưng khi nhìn những bức ảnh của Hải Âu, tôi thấy lòng mình ấm lại. Mỗi bức ảnh như một lời nhắc nhở về sự bình dị, về những điều đáng quý trong cuộc sống này.”

TS. Thái Ngọc Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Pháp lý & Công chúng ILPAI, nhà nghiên cứu văn hóa – xã hội, nhận định: “Hải Âu là minh chứng cho mối giao thoa giữa nghệ thuật và đạo đức xã hội. Khi những người phụ nữ dùng ống kính để phản chiếu cái đẹp, họ đang làm một việc cao quý – đó là lưu giữ ký ức dân tộc bằng ánh sáng, và truyền cảm hứng sống tích cực cho cộng đồng. Đó không chỉ là nghệ thuật – mà là văn hóa, là nhân văn, là triết lý sống.”

Triển lãm “Sắc màu cuộc sống các dân tộc Việt Nam” không chỉ là một cột mốc 35 năm của Câu lạc bộ Nhiếp ảnh nữ Hải Âu, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ rằng: nghệ thuật chỉ thật sự sống khi được nuôi bằng lòng yêu thương và sự tử tế.

“Mỗi lần giơ máy ảnh lên, tôi lại thấy mình trẻ lại,” – NSNA Nguyễn Hồng Nga mỉm cười – “Vì với chúng tôi, nhiếp ảnh không chỉ là nghệ thuật, mà là hơi thở của cuộc sống.”

Hải Âu – 35 năm, hành trình của niềm tin, của ánh sáng và của những cánh chim không mỏi giữa bầu trời nghệ thuật.