Điểm nhấn của lễ hội là chương trình nghệ thuật khai mạc với chủ đề “Chuyến tàu huyền thoại”, tái hiện câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc thông qua ngôn ngữ nghệ thuật mới dưới hình thức đại nhạc kịch ngoài trời bên sông Sài Gòn. Không gian biểu diễn được thiết kế như một phim trường rộng lớn với hơn 1.000 diễn viên chuyên nghiệp và quần chúng tham gia.
Lần đầu tiên, BTC đưa vào lễ hội hoạt động bắn pháo hoa nghệ thuật, tái hiện chợ nổi miền Tây, giải bơi vượt sông mở rộng, giải vô địch ván chèo đứng, trình diễn mô tô nước và sản phẩm du lịch đường thủy theo chủ đề xuyên suốt “Chuyến tàu huyền thoại”.
Các hoạt động thu hút của Lễ hội lần thứ nhất sẽ tiếp tục được phát triển như diễu hành trên sông, không gian "trên bến dưới thuyền", tuần lễ trái cây, không gian văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian, hội thi ẩm thực, trang trí ánh sáng nghệ thuật, các chương trình kích cầu du lịch, kích cầu mua sắm và giảm giá vé các chương trình biểu diễn nghệ thuật.
Lễ hội Sông nước TP.HCM được tổ chức với mong muốn tăng cường liên kết với các tỉnh, thành ĐBSCL và Đông Nam Bộ, hướng tới xây dựng lễ hội trở thành sự kiện chung của khu vực Nam Bộ.