Hội thảo Khoa học tôn vinh Danh nhân Văn hóa Đặng Huy Trứ - Người Khai lập ngành Nhiếp ảnh Việt Nam tại thành phố Huế

Tham dự Hội thảo có các nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa, di sản, các nhà quản lý nhà nước, quản lý VHNT, Ban Tuyên giáo Trung ương, các nhà LLPB, thành viên Hội đồng họ Đặng Việt Nam và các Nghệ sĩ Nhiếp ảnh.

Chủ trì Hội thảo (lần lượt từ trái sang) là các ông Đặng Hưng Thước - Đại diện Họ Đặng làng Thanh Lương - quê hương của Danh nhân Đặng Huy Trứ, họa sĩ Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục MTNATL (Bộ VHTTDL), NB-NSNA Vũ Quốc Khánh - Chủ tịch Hội NSNAVN - Trưởng BTC, Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc - Phó Chủ tịch phụ trách LH các Hội VNHT tỉnh Thừa Thiên Huế và ông Đặng Văn Thử - Chủ tịch Hội đồng Họ Đặng Việt Nam.

Nhà văn Đỗ Kim Cuông - Phó Chủ tịch UBTQ Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Hội thảo lần này có ý nghĩa hết sức quan trọng về khoa học và lịch sử. Kể từ khi danh nhân Đặng Huy Trứ khai trương hiệu ảnh “Cảm Hiếu Đường” trên phố Thanh Hà, Hà Nội, vào ngày 14/3/1869 (tức ngày 2/2 năm Kỷ Tỵ), chính thức đưa nhiếp ảnh vào Việt Nam lần đầu tiên đã trở thành mốc thời gian quan trọng, ghi nhận tiến trình phát triển của cả chuyên ngành Nhiếp ảnh Việt Nam. Tiếp đó, với những đóng góp tích cực của nhiếp ảnh trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, ngày 15/3/1953, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh 147/SL Thành lập Doanh nghiệp quốc gia chiếu bóng và chụp ảnh Việt Nam. Chính từ sự ngẫu nhiên thú vị này, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam mong muốn thông qua Hội thảo, cơ quan quản lý nhà nước sẽ chính thức có cơ sở công nhận Danh nhân Văn hóa Đặng Huy Trứ là người khai lập, là ông Tổ của ngành Nhiếp ảnh tại Việt Nam, tạo điều kiện cho việc tôn vinh xứng đáng vai trò của ông trong nhiếp ảnh của giới cầm máy cả nước thời gian tới đây.

NSNA Vũ Quốc Khánh - Chủ tịch Hội NSNAVN, Trưởng BTC phát biểu đề dẫn Hội thảo

Trước đó, Ban Tổ chức đã nhận được 40 bài viết, tham luận của các nhà khoa học, các đại biểu và nghệ sĩ nhiếp ảnh. Tại cuộc diễn đàn chính thức ngày hôm nay, Hội thảo đã có dịp ghi nhận 14 ý kiến phát biểu, tham luận của các đại biểu, qua đó làm rõ thân thế, con người và sự nghiệp của vị Danh nhân Văn hóa lớn Đặng Huy Trứ, khẳng định vai trò khai hóa của ông trong lĩnh vực Nhiếp ảnh tại Việt Nam, đồng thời cũng bước đầu cung cấp, đề xuất các giải pháp nhằm lưu giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa nói chung và nhiếp ảnh nói riêng của Đặng Huy Trứ bởi không những được giới nhiếp ảnh vinh danh là ông Tổ nghề, Đặng Huy Trứ (1825 - 1874) còn là một danh nhân văn hóa lớn cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Ông cũng đã làm nên sự nghiệp đồ sộ với một kho tàng trí thức được kết tinh trong hàng chục tác phẩm mà ông để lại: nghiên cứu, khảo cứu, sáng tác mà đến nay vẫn còn có giá trị lớn về học thuật. Đặng Huy Trứ đã có những đóng góp to lớn cho sự phát triển khoa học xã hội nhân văn ở nhiều khía cạnh, từ văn hóa, giáo dục đến văn học, lịch sử, quân sự và những kế sách canh tân đất nước trước hiểm họa của giặc ngoại xâm...

Bước đầu ra làm quan đảm đương việc dân việc nước thì cũng là lúc thực dân Pháp đã nổ những phát súng đầu tiên tại Đà Nẵng mở đầu cho công cuộc xâm lược nước ta. Tổ quốc đứng trên bờ vực thẳm, ai cũng nhận thấy, nhưng suy nghĩ để tìm cách vượt qua hợp với xu thế phát triển không phải là số đông mà chỉ là thiểu số. Đặng Huy Trứ là nhân vật tiêu biểu trong số ít những người có nhân cách độc đáo và tài năng đa dạng, dấn thân hoạt động trên nhiều lĩnh vực văn hóa, giáo dục, kinh tế… ở đâu cũng thể hiện những tư tưởng đặc sắc sớm xác định ý chí của mình mà theo đánh giá của nhà sử học Lê Văn Lan "... so với những nhà nho đương thời thì Đặng Huy Trứ đã có những tư tưởng vượt lên trước những nhà Nho cùng thời đại, không phải nổi bật mà là vượt bậc".

Di sản của Đặng Huy Trứ đã góp phần khơi dậy niềm tự hào về truyền thống nhiếp ảnh Việt Nam, tạo động lực tinh thần mới trong công cuộc xây dựng quê hương giàu đẹp, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh; đồng thời tìm hướng đi phù hợp trong sáng tác, phổ biến tác phẩm, đẩy mạnh phát triển, phục vụ tốt hơn yêu cầu của xã hội trong cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế.

Nhà LLPB Vũ Đức Tân - Ủy viên Hội đồng LLPB VHNT Trung ương tham luận tại Hội thảo về vấn đề Nhiếp ảnh với Hội nhập quốc tế

TS. Lê Thị Minh Lý - UV Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát huy giá trị Di sản Văn hóa - Hội Di sản Việt Nam tham luận với đề tài Ảnh Việt Nam từ góc nhìn Di sản

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Hội thảo cũng đặt ra các vấn đề về khuynh hướng phát triển nhiếp ảnh, công tác đào tạo, hội nhập quốc tế trong nhiếp ảnh...vv... Tuy nhiên, một vấn đề nhận được nhiều quan tâm của Hội thảo chính là việc đề xuất đưa Nhiếp ảnh trở thành một loại hình di sản, thậm chí là một loại hình di sản đặc biệt. Bởi với đặc thù riêng về kỹ thuật, ghi chép lại hiện thực một cách chính xác, ngay từ khi ra đời đã khiến nhiếp ảnh trở nên khác biệt, không giống với bất cứ loại hình nghệ thuật nào. Tính tư liệu, lịch sử, khoa học trong mỗi bức ảnh là cứ liệu vô cùng quan trọng, hỗ trợ đắc lực khi nghiên cứu các lĩnh vực khác của đời sống xã hội... Từ nhận thức đó, việc định hướng phát triển nhiếp ảnh gắn với hiện thực cuộc sống, song hành phản ánh đời sống một cách chân xác, nhân văn..., xác định bản chất cũng như phương pháp bảo tồn, phát huy các di sản về nhiếp ảnh trong tương lai là những điều mà những người có trách nhiệm cần phải đặt ra một cách nghiêm túc.

Nhiều tham luận tại Hội thảo nhận được sự quan tâm đặc biệt của các nhà quản lý và các vị đại biểu

Các đại biểu tỉnh Thừa Thiên Huế tham dự Hội thảo

Đây là cuộc Hội thảo thứ 2 về Danh nhân Đặng Huy Trứ do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức (lần thứ nhất vào năm 2009 tại Hà Nội nhân kỷ niệm 140 năm ngày Đặng Huy Trứ đưa Nhiếp ảnh vào Việt Nam và lần này tại Huế), điều đó thể hiện sự tri ân đặc biệt của các thế hệ nhiếp ảnh chúng ta đối với công lao to lớn, năng lực kỹ trị xuất chúng của ông.

Trước đó, thay mặt BTC, Chủ tịch Hội NSNAVN Vũ Quốc Khánh cũng đã nhận lẵng hoa chúc mừng thể hiện sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh đối với hoạt động của Hội và đặc biệt là Danh nhân Đặng Huy Trứ

Trên tinh thần đó, sau khi lắng nghe các ý kiến tham luận tại Hội thảo, thay mặt đoàn chủ trì, NSNA Vũ Quốc Khánh - Chủ tịch Hội NSNAVN, Trưởng ban Tổ chức đã có phát biểu tổng luận, theo đó: “Hội NSNAVN kêu gọi nghệ sĩ, các nhà nhiếp ảnh, những người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh và các tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng nhiếp ảnh là phương tiện hành nghề cùng chung nhận thức, tôn vinh Danh nhân Đặng Huy Trứ là ông Tổ ngành ảnh Việt Nam, và lấy ngày 14/3 là ngày Giỗ hằng năm để cùng thắp nén nhang ghi nhớ công đức của ông”.

Hội thảo nhận được sự quan tâm của đông đảo đại biểu với những phần tham luận và đóng góp nhiều ý kiến bổ ích

Kết thúc thời gian chính thức của Hội thảo, hưởng ứng lời kêu gọi của Hội NSNAVN, đại diện các đơn vị liên quan đã có những kế hoạch hành động cụ thể, thiết thực chuẩn bị để hướng tới kỷ niệm 150 năm ngày Danh nhân Văn hóa Đặng Huy Trứ đưa Nhiếp ảnh vào Việt Nam (14/3/1969-14/3/2019), chính thức vinh danh ông là ông Tổ nghề ảnh tại Việt Nam.