Văn hóa Chăm xứ Bình Thuận

Di sản văn hóa Chăm bao hàm cả văn hóa vật thể và phi vật thể, từ những tác phẩm kiến trúc nghệ thuật, điêu khắc, phong tục tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng cho đến những lễ nghi nông nghiệp, lễ hội văn hóa dân gian, những làn điệu, vũ điệu… hết thảy đều do nhân dân qua quá trình lao động lâu dài mà sáng tạo ra và hình thành nên trong suốt tiến trình lịch sử gần 2000 năm qua.

Trong lĩnh vực di sản văn hóa vật thể, từ năm 1991 đến nay đã có 4 nhóm đền tháp Chăm được ngành văn hóa thông tin đầu tư nghiên cứu, thiết lập hồ sơ khoa học trình Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch) thẩm định, xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Đó là nhóm đền tháp Chăm Pôshanư (Phú Hài, Phan Thiết), di tích kiến trúc nghệ thuật; di tích lịch sử và nghệ thuật đền thờ Pôklông Mơh Nai và sưu tập di sản văn hóa Hoàng tộc Chăm (huyện Bắc Bình); di tích kiến trúc nghệ thuật nhóm đền tháp Chăm Pô Đam (PôTằm) thuộc xã Phú Lạc, huyện Tuy Phong và di tích kiến trúc nghệ thuật đền thờ Pô Nít (Phan Hiệp, Bắc Bình).

Trong thời gian tới, Bình Thuận đã và đang có kế hoạch khôi phục lại một số nghề truyền thống, phục dựng lại lễ hội dân gian, tôn tạo các khu di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có văn hóa Chăm, tổ chức những hoạt động du lịch cộng đồng, vận động nhân dân giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, xây dựng nếp sống văn minh đô thị, tạo môi trường văn hóa lành mạnh. Những động thái này bước đầu đã cho thấy tỉnh nhà luôn quan tâm khai thác, phát huy thế mạnh giá trị văn hóa các dân tộc trong phát triển kinh tế - xã hội nói chung, du lịch nói riêng, để Bình Thuận thật sự trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam.