Trại có sự tham dự của 100 nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất sắc đến từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, gồm FIAP, PSA và các nghệ sĩ đến từ Singapore, Brunei, Úc, Ba Lan, Romania, Thổ Nhĩ Kỳ, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Indonesia, Bahrain, Đức, Pakistan… Phía Việt Nam có đại diện Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam cùng các đoàn Hà Nội, Huế, Đắk Lắk, Lâm Đồng, TP.HCM, Cần Thơ, Cà Mau, Đồng Nai, Vĩnh Long, An Giang, Hải Phòng… Tôi (Phạm Văn Hoàng) và NSNA Lò Văn Hợp, trong đội hình đoàn Đồng Nai, đã hòa mình vào không gian đầy năng lượng và sáng tạo mới mẻ này.
Đó thực sự là một “ngôi làng nhiếp ảnh toàn cầu”, nơi những ngôn ngữ khác nhau được nối lại bằng ánh mắt, bằng cảm xúc trước những khoảnh khắc đời sống, và bằng sự đồng điệu trong đam mê sáng tạo. Giữa bầu không khí nghệ thuật ấy, Thành phố Hồ Chí Minh – “hòn ngọc Viễn Đông” – hiện lên rực rỡ, tạo cảm hứng bất tận cho những góc nhìn quốc tế đa dạng và giàu sắc thái.
Chỉ trong vòng bốn ngày, chương trình của trại sáng tác diễn ra dày đặc với nhiều hoạt động phong phú, ý nghĩa và đầy cảm hứng. Ngày 27/11/2025 khởi đầu ấn tượng và giàu cảm xúc. Buổi sáng mở màn bằng triển lãm ảnh ba thành phố Hà Nội – Huế – TP.HCM mang tên “Khúc tráng ca thời đại” lúc 10 giờ. Triển lãm chứa đựng những lát cắt sinh động của đất nước, vừa hiện đại vừa trầm tích, tạo cảm xúc mạnh mẽ cho người xem. Đến 12 giờ, các đoàn được đón tiếp và nhận phòng tại Nhà khách Người có công, nơi trở thành “nhà chung” của các nghệ sĩ trong suốt hành trình. Đến 15 giờ, chúng tôi dự khai mạc triển lãm quốc tế “Nhiếp ảnh không biên giới” tại Đường sách Nguyễn Văn Bình, nơi không gian sách, cà phê và nghệ thuật hòa quyện, khiến buổi khai mạc trở nên sôi động và đầy màu sắc văn hóa. 17 giờ, lễ khai mạc Trại sáng tác Nhiếp ảnh Quốc tế diễn ra trang trọng tại hội trường nhà khách. Ban tổ chức giới thiệu các đoàn, tuyên bố chủ đề và kỳ vọng của trại năm nay. Ngay sau đó, 18 giờ, tiệc chiêu đãi diễn ra trong không khí ấm cúng, tạo cơ hội cho các nghệ sĩ giao lưu, kết nối. Đến 20 giờ, các trại viên bắt đầu chương trình tham quan và sáng tác ảnh đêm tại TP.HCM, được gợi ý những điểm chụp nổi bật như phố đi bộ Nguyễn Huệ, bến Bạch Đằng, Nhà thờ Đức Bà… Thành phố lên đèn lung linh, những chuyển động đời sống về đêm hiện lên vừa hiện đại vừa lãng mạn. Buổi tối đầu tiên giúp tôi cảm nhận trọn vẹn nhịp thở của nhiếp ảnh – nơi thành phố trở thành sân khấu lớn của ánh sáng và cảm xúc.
Ngày 28/11/2025, trại sáng tác hòa mình vào không khí Lễ hội Nhiếp ảnh Quốc tế. Ngày thứ hai mở ra với lịch trình dày đặc nhưng vô cùng hấp dẫn. Chúng tôi lên xe đến Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật TP.HCM để dự khai mạc triển lãm “Thế giới qua ống kính nhiếp ảnh”. Những tác phẩm quốc tế đa phong cách, đa văn hóa khiến tôi như được mở ra một cánh cửa khác để nhìn vào thế giới rộng lớn. Ngay sau đó, lúc 9 giờ, toàn đoàn đến Nhà Văn hóa Thanh Niên dự Lễ khai mạc Lễ hội Nhiếp ảnh Quốc tế. Không khí rộn ràng, trẻ trung và sáng tạo của lễ hội mang đến năng lượng tươi mới. Đồng thời, cuộc thi Photomarathon được phát động, thu hút đông đảo nghệ sĩ tham gia. Đến 10 giờ, chúng tôi tham quan các gian hàng của Hội chợ Nhiếp ảnh, nơi quy tụ phụ kiện, công nghệ, thiết bị mới nhất – một “thiên đường” đối với những người yêu ảnh. Sau giờ nghỉ trưa, đoàn khởi hành đi Củ Chi để tham quan Địa đạo Củ Chi và Đền Bến Dược. Đây không chỉ là chuyến sáng tác mà còn là hành trình đi vào lịch sử, nơi mỗi khung hình gợi nhớ bao hy sinh của cha ông. Buổi tối, sau khi về lại nhà khách dùng bữa chiều, chúng tôi tham dự tọa đàm “Nhiếp ảnh không biên giới – Kết nối công nghệ sáng tạo” lúc 20 giờ tại Nhà Văn hóa Thanh Niên. Những chia sẻ tại tọa đàm giúp tôi hiểu hơn về xu hướng mới của nhiếp ảnh hiện đại, cũng như vai trò của công nghệ trong việc mở rộng không gian sáng tạo.
Ngày 29/11/2025, chương trình sáng tác diễn ra tại Bà Rịa – Vũng Tàu, thâm nhập làng chài Phước Hải, làng chài Lộc An, Khu công nghiệp Đông Xuyên, xưởng cơ khí và bến tàu Marina tuyến xe buýt đường sông, trước khi trở về tự do chụp đêm ở trung tâm thành phố. Ngày 30/11/2025, buổi sáng đoàn tham quan và sáng tác tại Bảo tàng Gốm sứ Minh Long, buổi chiều tham quan Bến Nhà Rồng và Dinh Thống Nhất, hai địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử Việt Nam. Sau đó, Trại sáng tác bế mạc, các trại viên dự chương trình tổng kết Lễ hội Nhiếp ảnh Quốc tế được truyền hình trực tiếp trên HTV. Ngày 01/12/2025, chia tay để hẹn ngày gặp lại. Một số nghệ sĩ tiếp tục chương trình xã hội hóa sáng tác tại Lâm Hà – Lâm Đồng.
Ngày đầu dự trại, tôi có chút chạnh lòng vì xung quanh là những nghệ sĩ gạo cội, những tên tuổi mà tôi từng chỉ biết qua tác phẩm. Tôi đến trại với tư cách trại viên danh dự, đơn giản vì duyên nợ và tình yêu nhiếp ảnh. Nhưng chỉ sau vài buổi giao lưu, khoảng cách ấy biến mất. Những nụ cười chân thành, những cái bắt tay ấm áp khiến tôi hiểu rõ hơn thế nào là “nhiếp ảnh kết nối con người”.
Điều khiến tôi xúc động nhất là cuộc gặp tình cờ với NSNA Lê Hồng Linh, người biên tập ảnh cho báo Tuổi Trẻ và đã đăng giúp tôi bức ảnh “Nhọc nhằn gánh hàng lên núi” vào tháng 8/2014. Gần mười năm trôi qua, tóc anh đã bạc thêm vài phần, nhưng ký ức nghề nghiệp vẫn vẹn nguyên. Cuộc gặp ấy làm sống lại những kỷ niệm đẹp, như được chạm lại một phần hành trình sáng tác của chính mình.
Trại sáng tác lần này còn giúp tôi có thêm nhiều người bạn mới, những người sẽ tiếp tục đồng hành cùng phong trào nhiếp ảnh địa phương trong tương lai. Tôi tin rằng nhờ những kết nối này, nhiếp ảnh Đồng Nai sẽ có thêm nhiều cơ hội để cất cánh. Với riêng tôi, Trại sáng tác Nhiếp ảnh Quốc tế giống như một chuyến ra khơi, ra khơi để trải nghiệm, chiêm nghiệm, để soi lại mình giữa “biển lớn” nghệ thuật hôm nay và ngày mai. Khi trở về, tôi mang theo những bức ảnh, nhưng quan trọng hơn cả là cảm hứng. Với người cầm máy, cảm hứng luôn là tài sản quý giá nhất.
