Nhiếp ảnh Việt Nam - Những vấn đề đặt ra trong kỷ nguyên mới

Hội thảo có sự tham dự của đồng chí Đoàn Thanh Nô, Phó Bí thư phụ trách Đảng ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam; đồng chí Đinh Văn Thuần, Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; cùng đại diện các cơ quan Trung ương, các hội văn học nghệ thuật, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ nhiếp ảnh và những người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh trong cả nước.

Hội thảo có sự tham dự của đồng chí Đoàn Thanh Nô, Phó Bí thư phụ trách Đảng ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam; đồng chí Đinh Văn Thuần, Phó Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Trần Công Thuận, Phó Trưởng Ban công tác hội quần chúng, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Phạm Trung Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức phi chính phủ, Bộ Nội vụ; cùng đại diện các cơ quan Trung ương, các hội văn học nghệ thuật, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ nhiếp ảnh và những người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh trong cả nước.

Điều hành hội nghị có: ĐBQH Trần Thị Thu Đông, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam; NSNA-NB Hồ Sỹ Minh, Phó Chủ tịch thường trực Hội NSNAVN, Tổng Biên tập Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống; Trưởng Ban Lý luận Phê bình Nhiếp ảnh; NSNA Lê Nguyễn, Phó Chủ tịch Hội NSNAVN; Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật của Hội.

Phát biểu khai mạc hội thảo, NSNA Trần Thị Thu Đông, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, nhấn mạnh: “Chúng ta đang cùng nhau luận bàn về tương lai của nhiếp ảnh Việt Nam trong một bối cảnh lịch sử trọng đại của dân tộc - kỷ nguyên vươn mình của đất nước với khát vọng xây dựng Việt Nam hùng cường, phồn vinh và hạnh phúc. Trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0, đặc biệt là sự bùng nổ của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo, nhiếp ảnh Việt Nam đứng trước cả vận hội và thách thức lớn lao.”

Chủ tịch Hội chỉ rõ hai nghịch lý nổi bật mà nhiếp ảnh hiện nay phải đối diện. Một là “đại hồng thủy của hình ảnh”, khi ai cũng có thể là người chụp ảnh, đặt ra câu hỏi về ranh giới giữa ảnh nghệ thuật và ảnh ghi chép thông thường. Hai là thách thức về “tính chân thực”, khi các công cụ tạo sinh bằng AI có thể tạo ra hình ảnh “như thật” nhưng không bắt nguồn từ hiện thực, đe dọa bản chất cốt lõi của nhiếp ảnh là tính tư liệu và chứng thực.

Hội thảo diễn ra trong không khí cởi mở, khoa học và đầy cảm hứng, thu hút 21 tham luận gửi về từ các nhà quản lý, nhà khoa học, nghệ sĩ và chuyên gia nhiếp ảnh trên cả nước. Do giới hạn về thời gian, nên Ban Tổ chức chỉ chọn một số bài tham luận tiêu biểu trình bày trực tiếp tại buổi hội thảo, tập trung thảo luận các vấn đề then chốt của nhiếp ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên công nghệ số.

Các ý kiến, tham luận tập trung vào những nội dung chính như: giữ gìn bản sắc và sứ mệnh sáng tạo của nhiếp ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế; nâng cao vai trò của lý luận, phê bình nhiếp ảnh để định hướng thẩm mỹ và xây dựng hệ giá trị nghệ thuật phù hợp với thời đại mới; đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, trang bị kiến thức, đạo đức và bản lĩnh nghề nghiệp cho các nghệ sĩ trẻ; phát triển công nghiệp nhiếp ảnh và quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, xây dựng thị trường nghệ thuật chuyên nghiệp, gắn kết với du lịch và các ngành kinh tế sáng tạo.

Các tham luận thống nhất quan điểm rằng trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng, công nghệ chỉ là công cụ, còn trái tim và con mắt của người nghệ sĩ mới là yếu tố quyết định tạo nên giá trị đích thực của tác phẩm. Nhiếp ảnh Việt Nam cần không ngừng đổi mới tư duy, ứng dụng công nghệ một cách sáng tạo, song vẫn giữ được tính nhân văn, tinh thần dân tộc và trách nhiệm xã hội.

Hội thảo cũng đề xuất đẩy mạnh công tác lý luận, phê bình và quản lý nhà nước về nhiếp ảnh, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thể chế hóa các nghị quyết của Đảng về văn hóa, văn học, nghệ thuật, hướng tới xây dựng nền công nghiệp nhiếp ảnh Việt Nam hiện đại, hội nhập và đậm đà bản sắc dân tộc.

Kết thúc hội thảo, NSNA Trần Thị Thu Đông khẳng định: “Trong thời đại mà hình ảnh tràn ngập khắp mọi nền tảng, giá trị vĩnh cửu của nhiếp ảnh không nằm ở công nghệ, mà ở tư duy thẩm mỹ, góc nhìn nhân văn và cảm xúc chân thật của người nghệ sĩ. Bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và tình yêu đất nước sẽ giúp nhiếp ảnh Việt Nam thực sự ‘vươn mình’, khẳng định vị thế trên bản đồ nhiếp ảnh thế giới.”

Hội thảo “Nhiếp ảnh Việt Nam - Những vấn đề đặt ra trong kỷ nguyên mới” đã khép lại thành công, mở ra nhiều định hướng quan trọng cho sự phát triển của nhiếp ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới - một nền nhiếp ảnh hiện đại, hội nhập, mang đậm bản sắc dân tộc và phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng, phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống sẽ đăng các bài tham luận của hội thảo để giới thiệu tới công chúng và bạn đọc.