Hương sen Hà Nội

Khi những búp sen hồng bắt đầu nở rộ cũng là lúc người làm nghề ướp trà sen tại phường Quảng An (Tây Hồ, Hà Nội) tất bật vào vụ mùa mới. Làm trà sen không chỉ vì cuộc sống mưu sinh mà còn là cách người dân ở đây lưu giữ nét văn hóa truyền thống.

Không phải ngẫu nhiên mà trà sen Hồ Tây trở thành một thức quà nổi tiếng của người Hà Thành. Trà sen quý bởi được sự cầu kì và tỉ mỉ trong từng công đoạn chế biến.

Trà phải là loại trà được trồng ở Tân Cương (Thái Nguyên), còn sen dùng ướp trà là sen Bách Diệp với nhiều cánh, màu hồng nhạt, chúm chím nụ. Sen được hái tại đầm từ sáng sớm khi chưa có ánh nắng mặt trời để hương thơm không bị bay đi và giữ được độ thơm tinh khiết nhất. Những lớp cánh hoa được tách ra, rồi đến tách gạo sen ra từ nhụy hoa để sàng sảy và ướp, ủ gạo sen cùng với trà.

Dưới bàn tay khéo léo của những người thợ làm nghề, cánh hoa, nhụy hoa và gạo sen được tách rời. Để thu được 100g gạo sen sẽ cần khoảng 1000 bông hoa. Việc tách gạo sen là công đoạn khó nhất đòi hỏi phải nhanh tay, khéo léo để gạo sen trắng, không nát, giữ được mùi hương.

Để trà sen được thơm đượm, nồng hương thì phải ướp, ủ, sấy làm đi làm lại 3 lần. Mỗi lần ướp mất 3 ngày. Tính ra mỗi mẻ trà từ khi ướp, ủ và sấy thành phẩm phải mất 21 ngày.

Nghề làm trà sen chỉ có mùa vụ, bắt đầu từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 9 hằng năm. Tuy nhiên, có những năm thời tiết không thuận lợi, sen bị chết hoặc sâu bệnh khiến việc làm trà sen của người dân Quảng An bị ảnh hưởng rất nhiều.

Công việc ướp trà sen đòi hỏi sự cầu kì, người thợ phải đặt hết tâm huyết và tình cảm vào từng hạt gạo, búp trà.

Trà sen làm đã lắm công phu, nhưng thưởng trà cũng phải đúng cách mới thấy hết hương thơm và sự đượm nồng của trà. Ấm pha trà phải là ấm đất, không có lớp men bóng. Bộ ấm nhỏ, chén mắt trâu. Sau khi cho trà vào ấm tráng qua một lượt nước nóng bỏ đi mới đổ nước vào trà ngâm chừng 3 - 5 phút cho ngấm.



Uống trà sen, nếu nhanh vội sẽ không thấy hết được hương vị của trà mà khi uống nhấp từng ngụm nhỏ, uống chậm rãi. Thưởng trà sen có người thân, có bạn tâm giao mới thấy hết vị ngon của trà, tiền vị chát dịu, hậu vị ngọt ngào rất đậm đà và lưu luyến...

Trà sen Bách Diệp là sự hòa quyện giữa hương vị đậm đà của chè Tân Cương với hương thơm ngát rất riêng của gạo sen Bách Diệp. Qua đôi bàn tay khéo léo của những người thợ tạo ra thức trà thơm ngon, đậm đà, thanh nhã, đi vào tiềm thức của người Hà Thành và trở thành nét đặc trưng của văn hóa trà Việt Nam.