Giọng của sắc màu

Đây là tên cuốn sách ảnh của cặp vợ chồng nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Trương Hoàng Thêm và Ðỗ Thuỳ Mai mới xuất bản. Với 111 tác phẩm được chọn từ hàng ngàn tác phẩm nhiếp ảnh trong sự nghiệp sáng tạo của hai nghệ sĩ, cuốn sách như một cuộc trình diễn của ánh sáng và sắc màu, với các chủ đề trọng tâm: Dải đất hình chữ S, Bóng hình quen thuộc, Cuộc trình diễn ánh sáng. “Giọng của sắc màu” đã đoạt Huy chương Vàng Giải thưởng Nhiếp ảnh Xuất sắc năm 2023 của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam.

Trong lời giới thiệu cuốn sách, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư viết: “Với người nghệ sĩ, tác phẩm nào cũng quý giá, cũng được nuôi dưỡng bằng nhiều mồ hôi, tâm sức. Sẽ không dễ dàng với đôi nghệ sĩ Hoàng Thêm - Thùy Mai khi chọn lấy 111 bức trong hàng ngàn bức hình trong sự nghiệp sáng tạo của mình để mang vào ấn phẩm “in làm kỷ niệm”, như anh chị bộc bạch. Khởi sinh từ một ý định giản dị, nhưng cuốn sách không khiêm nhường vậy, bởi nhiều khoảnh khắc được lưu giữ như một thứ hổ phách, ngay cả khi cảnh và người ngoài kia đã bị mai một trước tháng năm. Mỗi tác phẩm như một thứ ký ức bền dai, mà nghiệt ngã như thời gian cũng đành nhượng bộ. Trước bao nhiêu hình ảnh được chưng cất, được người nghệ sĩ tẩm ánh sáng và sắc màu lên, ta khó mà đi qua cuốn sách này bằng cách lướt từng trang vội vã.

Chậm rãi, thì thầm, đôi khi reo mừng rộn rã, không cố ý gây ấn tượng từng tác phẩm cất lên tiếng nói của mình. Và chừng như cách sắp xếp trước sau cũng không phải vô tình, bởi khép sách rồi, tĩnh lặng vẫn còn vang…”

Vợ chồng nghệ sĩ Trương Hoàng Thêm - Đỗ Thùy Mai đã có nhiều cống hiến nghệ thuật nhiếp ảnh bằng những tác phẩm xuất sắc của mình. NSNA Trương Hoàng Thêm đã được phong tước hiệu Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đặc biệt xuất sắc (E.VAPA/G) và Nghệ sĩ Xuất sắc của Liên đoàn Nghệ thuật nhiếp ảnh quốc tế (EFIAP). Còn đối với NSNA Ðỗ Thuỳ Mai, bà là nữ nhiếp ảnh gia đầu tiên trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được kết nạp hội viên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam (năm 1998) và hội viên Liên đoàn Nghệ thuật nhiếp ảnh quốc tế (FIAP).

NSNA Trương Hoàng Thêm là Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Cà Mau, ông được tín nhiệm bầu làm ủy viên Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam liên tiếp trong ba nhiệm kỳ V, VI, VII. Anh có nhiều sáng kiến hay, đóng góp tích cực cho việc định hướng xây dựng phong trào nhiếp ảnh cả nước ngày càng phát triển, khẳng định xu hướng, triển vọng của nhiếp ảnh Việt Nam trong thời kỳ mới. NSNA Lê Hồng Linh cho biết: “Thường những nghệ sĩ khi chuyển qua làm công tác quản lý thì tác phẩm bị “đuối dần”, thậm chí không còn điều kiện để sáng tác nữa. Nhưng với NSNA Trương Hoàng Thêm thì ngoại lệ. Càng tham gia công tác Hội, anh đi nhiều, chụp nhiều và cho ra đời nhiều tác phẩm mới lạ, có giá trị nội dung từ tưởng và nghệ thuật cao”. Trong cuốn sách này, người xem có dịp chiêm ngưỡng nhiều tác phẩm xuất sắc của anh như “Cầu Mỹ Thuận", “Nét đẹp vùng cao”, “Dinh thự vua Mèo”, “Những điểm sáng”, “Mũi Cà Mau”, “Xóm lưới Rạch Tàu”, “Lung linh Ðá Bạc”, “Non nước Cát Bà”, “Làng trẻ em Cà Mau”, “Sapa trong mây”...

Còn NSNA Đỗ Thùy Mai đặc biệt dành tình cảm cho phụ nữ và trẻ em. Đó là thế giới với bao nỗi niềm, lòng yêu thương và trắc ẩn. Với “Thiên sứ”, chị phải vào ra nhiều lần trong bệnh viện cho đến khi bắt được khoảnh khắc chào đời của ba cháu bé sơ sinh với ba sắc thái khác nhau mà khi ngắm nhìn nhiều người phải rung động với vẻ đáng yêu tinh khiết ấy. “Hạn” chụp từ năm 1999 là hình ảnh đối lập giữa con người bé bỏng và cái nắng cháy da trên mặt đất nứt nẻ mênh mông. Qua những tác phẩm trong sách như “Tuổi hoa”,
“Mưa rừng”, “Nguyện”, “Công trình mới”, “Điệu múa dân gian”, “Vá lưới”… cho thấy khả năng sáng tác đa dạng của chị. Năm 2018, chị là nữ NSNA duy nhất tham dự triển lãm “Ảnh nude nghệ thuật lần thứ I” diễn ra tại Hà Nội với tác phẩm “Đường nét của tạo hóa”.

NSNA Thuỳ Mai tâm sự: “Vợ chồng tôi sống bằng nghề báo. Từ môi trường hoạt động báo chí, chúng tôi bước vào lĩnh vực nhiếp ảnh nghệ thuật như một lẽ tự nhiên, dần dần yêu thích và đam mê. Suốt chiều dài dải đất hình chữ S, chúng tôi có duyên được gặp gỡ và lưu giữ nhiều khoảnh khắc về đất nước, con người Việt Nam... Dẫu là tình cờ, bất chợt hay được sắp đặt từ những ý tưởng được phác họa trước đó thì những cảnh vật quê hương và những con người đời thường với nhiều cung bậc cảm xúc luôn chiếm trọng tâm trong tác phẩm của chúng tôi”.

Với niềm đam mê cháy bỏng với nghệ thuật nhiếp ảnh, chắc chắn rồi đây người yêu nhiếp ảnh trong và ngoài nước sẽ còn được tiếp tục đón nhận những bản hòa ca của sắc màu và ánh sáng của cặp vợ chồng NSNA tài danh này. 

Bài: Tiến Dũng

Ảnh: Đỗ Thùy Mai - Trương Hoàng Thêm

Thiết kế: Khánh Linh