NADSO – “Ân tình Minh Hóa quê tôi” chính là chủ đề của Tuần lễ Văn hóa - Thể thao - Du lịch (hay còn gọi là Hội Rằm tháng Ba huyện Minh Hoá) sẽ được diễn ra từ ngày 14 - 19/4/2019 (tức ngày 10 - 15/3/2019 Âm lịch) tại huyện miền núi Minh Hoá, tỉnh Quảng Bình.
Nhiều nội dung phong phú
“Thà rằng đau ốm mà nằm/Không ai nỡ bỏ chợ Rằm tháng Ba...”. Không biết tự bao giờ, bao thế hệ người Minh Hoá đã dặn dò với nhau như thế. Chỉ biết rằng mỗi năm cứ sắp đến ngày Rằm tháng Ba, người Minh Hoá dù làm đâu ăn đâu cũng cố gắng sắp xếp công việc trở về quê nhà sum vầy với gia đình và để được đắm mình trong không khí vui tươi, hấp dẫn của Hội Rằm tháng Ba quê mình.
Cá mát Minh Hóa
Đối với du khách thập phương cũng thế, đến với Hội Rằm tháng Ba huyện Minh Hoá chính là đến với một không gian văn hoá đặc sắc của các dân tộc anh em sinh sống trên địa bàn khu vực miền Tây xa xôi nhưng có nhiều điều bí ẩn và hấp dẫn nhất nhì ở Quảng Bình này.
Được biết, Hội Rằm tháng Ba huyện Minh Hoá đã được UBND tỉnh Quảng Bình công nhận là lễ hội văn hoá truyền thống cấp tỉnh từ năm 2004, hội tụ cả 3 yếu tố, gồm: Lễ - hội - chợ.
Ông Đinh Văn Lĩnh, Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban Tổ chức Hội Rằm tháng Ba huyện Minh Hóa, cho biết: “So với những năm trước đây, năm nay các hoạt động lễ - hội - chợ sẽ được tổ chức với quy mô lớn hơn và có nhiều hoạt động đặc sắc, hấp dẫn hơn. Mục đích của các hoạt động này là nhằm đẩy mạnh việc quảng bá hình ảnh quê hương, con người, cảnh quan thiên nhiên và những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc của vùng đất Minh Hóa đến đông đảo bạn bè trong cả nước; Tạo ấn tượng, điểm nhấn để thu hút sự chú ý và tham gia của du khách thập phương, làm tiền đề để kích cầu cho phát triển du lịch trên địa bàn huyện."
Theo đó nội dung của Hội Rằm tháng Ba Minh Hóa 2019 có các chuỗi hoạt động vô cùng hấp dẫn, gồm: Giải vô địch bóng chuyền huyện và các trò chơi dân gian như bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, cờ thẻ, đánh đu, ném xoang và đi cà kheo (từ ngày 14 - 19/4); Giao lưu các câu lạc bộ dân ca (vào lúc 20h00 ngày 16/4); Lễ dâng hương tại Thác Bụt, xã Yên Hóa (vào lúc 8h00 ngày 18/4); Khai hội và chương trình nghệ thuật (vào lúc 20h00 ngày 18/4); Các hoạt động văn hóa ẩm thực, dịch vụ, thương mại (ngày 14 - 19/4); Hội chợ truyền thống Rằm tháng Ba Minh Hóa (ngày 19/4 tại chợ Quy Đạt).
…Và những nét văn hoá ẩm thực độc đáo
Nếu có dịp đến với Hội Rằm tháng Ba huyện Minh Hóa cũng như được đặt chân đến vùng đất này, tin chắc rằng bạn cũng sẽ bị hấp dẫn bởi nhiều món ẩm thực độc đáo, dân dã nhưng rất ngon của người dân nơi đây.
Món canh ong Minh Hóa
Nhiều người vẫn thường cho rằng món cơm bồi dẻo, thơm ngon độc đáo chính là món ẩm thực nổi tiếng và ngon nhất của người Minh Hoá. Nhưng với tôi, tôi vẫn “khoái” nhất khi thưởng thức các món ăn do người Minh Hoá chế biến từ nhộng ong hoặc ong non.
Với địa hình chủ yếu là núi rừng, nên ở Minh Hoá ong rừng nhiều vô kể. Trong đó có 3 loại ong, người dân Minh Hóa không phải săn để lấy mật mà lấy nhộng là ong bầu, ong chành và ong vò vẽ. Trong đó, ong vò vẽ vẫn là ngon nhất. Để chế biến các món canh ong, ong non sau khi làm sạch thì cho vào nồi đảo qua cho thấm gia vị, cho thêm vào một vài nắm lá rừng và nấu chín là đã có được một nồi canh ong thơm nức, bổ dưỡng, giải rượu bia rất tốt.
Cách người Minh Hoá chế biến các món từ nhộng ong cũng hết sức đơn giản. Đun nước sôi lên sau đó cho nhộng ong vào nồi để lửa nhỏ, khi nhộng ong đã sôi thì cho lá lốt, quả quất và thêm một ít muối hạt trộn ớt, tiêu vào đảo đều là đã có được một món ẩm thực thơm ngon, béo ngậy và phù hợp với mọi lứa tuổi.
Đặc sản thứ hai mà Minh Hoá sẽ làm cho bạn nhớ mãi đó chính là các món chế biến từ ốc đực. Ốc đực ở Minh Hóa có rất nhiều và thường sống ở các khe suối có nước trong, sạch. Từ con ốc đực, người dân nơi đây có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, nhưng món phổ biến nhất là ốc luộc. Ốc đực luộc chín tới, còn nóng hổi chấm với muối lá chanh, muối ớt, khều bởi gai bưởi ăn rất thơm ngon. Nước luộc ốc có thể nấu canh rau khoai hay các món canh chua khác ăn rất đậm đà, bắt miệng trong mùa nắng nóng. Ngoài ra, ốc đực còn được chế biến thành món ốc hấp, nước ốc chấm với bánh tráng (bánh đa), bánh ướt hoặc chan ăn với bún cũng rất đậm đà.
Món bồi cũng là một món ăn mang đặc trưng riêng của cư dân nơi đây. Nguyên liệu dùng để chế biến món bồi là hạt ngô, hạt gạo và có thêm củ sắn tươi. Với các công đoạn đơn giản, hạt ngô hoặc hạt gạo (nếu là bồi gạo) và củ sắn sau khi ngâm một thời gian cho mềm và mịn được tẩm nước, nhồi kỹ, làm tơi sau đó hấp trên nồi cho chín là có thể ăn được thay cơm. Món bồi được người Minh Hóa ăn kèm với món ốc đực bắt ở suối và cà lào ở rừng. Khoai lang nấu canh đã trở thành món ăn và là tập quán ẩm thực đặc sắc của người Nguồn Minh Hóa.
Các món ăn chế biến từ rau tớn (một loài dương xỉ mọc hoang dại, ở trong rừng rau dớn thường mọc ở khe suối, bên những tảng đá) như luộc, nấu canh, xào thịt, xào tỏi, làm nộm… cũng là những món ngon chỉ có ở Minh Hoá.
Cá mát nướng của người Khùa, hay món cá mát nấu canh đắng là món ngon đến từ khe suối của vùng đất Minh Hóa. Cá mát vừa lành, vừa bổ, thịt lại thơm ngon, mỡ béo ít xương và có tác dụng lợi sữa, tốt cho tim mạch và thích hợp với cả người già lẫn người béo phì. Người Minh Hoá thường nướng cá mát trên than củi và khi thưởng thức chấm với muối ớt; Hoặc để nguyên cả mật của cá nấu với rau rừng làm món canh đắng cũng rất bổ dưỡng với mọi đối tượng thực khách.
Ốc đực Minh Hóa
So với những địa bàn khác ở Quảng Bình, Minh Hoá vẫn còn là một huyện nghèo. Nhưng người Minh Hoá vốn cần cù, chịu thương, chịu khó, có nhiều nỗ lực để vươn lên thoát nghèo và sống rất chung thuỷ, ân tình. Các hoạt động phong phú trong Hội Rằm tháng Ba ở huyện Minh Hoá (Quảng Bình) cùng những sản vật và ẩm thực độc đáo của vùng đất nơi đây đã để lại rất nhiều ấn tượng tốt đẹp trong lòng các thực khách gần xa. Đó chính là những điều sẽ minh chứng cho “Ân tình Minh Hoá quê tôi” trong lễ hội năm nay!
Trương Văn Hà